Kaž hižo při zańdźenej rozprawje naspomnich, stara so předsydstwo sekcije mjeztym tež wo wukrajne styki našeho towarstwa a to skoro dale kontinuowace.

Wšelake zarjadowanja smy sebi předewzali, a nic wšitke smy přewjedli, tež tohodla, dokelž su njeplanowane terminy k tomu přišli.

1. 2011 smy so wobšěrnje wěnowali k wuhotowanju plakata. A posledne lěto běše hłowna tema načasne dźiwadło a to z hru, kotruž je naša čłonka Jěwa-Marja Čornakec składnostnje 100 róčnicy załoženja Domowiny napisała “Za sydom durjemi”.

Naša sekcija a Domowinski wuběrk za kulturu, wuměłstwo a wědomosć stej wuhotowałej zjawnu diskusiju dnja 29. měrca 2012 w NSLDź. Hrě a tež plakataj – z kwasarjemi w katolskej narodnej drasće – je so wulka kedźbnosć wěnowała, diskutowało je so wjele a připisow w nowinach běše tež dosć.

Tak běše tež diskusija z awtorku, intendantom, młodym wuměłcom, zhotowjerjom plakata – z poměrnje wjele młodostnymi – dosć žiwa. Druhdy samo napjatu diskusiju je wjedła naša młódša čłonka Sylwija Šěnowa.

2. Naspomnić so dyrbi, zo su so čłonki a čłonojo na wjacorych strukturnych debatach Domowiny a załožby wobdźělili a na kóncu wot předsydy wudźěłanej “Zjawnej próstwje na Załožbu” a na doporučenju “Přichod serbskich kulturnych institucijow” podpěrali, w nadźiji, zo so namjety tež słyša a přewjedu.

3. Maćica a to wosebje tež naša sekcija běše wobdźělena na přihotach a přewjedźenju wuznamjenjenja molerja Jana Buka składnostnje jeho 90. narodnin z “Europskim mytom za wuměłske a kulturne skutkowanje” prezidija Europske Unie Uměni – European Union of Arts w Praze.

Próstwje je so wotpowědowało a Janej Bukej je so Myto w Serbskim muzeju 30.septembra 2011 přepodało.

4. Zhromadne aktiwity čłonkow a čłonow sekcije organizować a přewjesć njeje přeco lóchko a tohodla sym na někotre zajimawe wustajeńcy w tu- a wukraju pisomnje a ertnje skedźbnił. Při přiběracej mobiliće jednotliwca je to najskěršo nowa forma towarstwoweho skutkowanja.

Zajimawe wustajeńcy běchu „Nowa wěcownosć w Drježdźanach. Molerstwo Dwacatych lět wot Dixa hač ke Quernerej“, kotraž běše tam hač do 8. januara widźeć. K tomu by słušał naš Horst Šlosar, mišterski šuler Otta Dixa, na kotrehož pak su tam zabyli.

Na wustajeńcu „Joža Uprka 1861-1940 – Evropan slováckého venkova“

Wustajeńca je we Valdštejnskej jízdarni (při měšćanskej metro) na Malej stronje w Praze.

Wobšěrna wustajeńca składnostnje 150. narodnin J. Uprki je hišće hač do 22. januara 2012 trała. J. Uprka je najwuznamniši moler słowakskeho ludu, słowakskeje kultury – a přećel Ludvika Kuby.

Kaž tež na wustajeńcu Alfonsa Muchi sławny „Słowjanski epos” 20 wulkimi wobrazami we Veletržnim Palacu Praze, kotrež běchu po wjacorych lětdźesatkach scyła zaso jako cyłk widźeć.

A naposled na wustajeńcu zaso w Němskej we Weimarje „Rozžohnowanje z Ikarusom” z wobrazami NDRskeho časa, kotraž traješe z oktobra 2012 hač do febuara lětsa. Serbske wuměłstwo tam zastupowaše jeničce Horst Šlosar.

5. Dźěło z wukrajom: Lěta 2010 hižo smy nawjazali kontakty Matice Čěske, konkretnje z předsydku dr. Magdalenu Pokornu a Pavelom Muchku, jednaćelom Matice české, sekce Společnosti Národního muzea. Woni – 45 čłonow – wopytachu dnja 7.5.2011 Budyšin a wokolinu a lětsa planuje so hižo dalši zajězd za 22.6. a to pak zwonka Budyšina.

A před tym – w aprylu, dnja 12., 15., 19. a 26. organizowachu a přewjedźechu Matica Česka a Maćica Serbska z Společnost přátel Lužice cyklus 4 přednoškow “Serbska literature wčera a dźensa” w sydarni Narodneho muzeja w Praze. Referenća běchu dr. Helena Ulbrechtová, dr. Petr Kaleta, redaktor Richard Bigl a prof. Dietrich Šołta.

Ke europskim kogresam Maćicow – 26.-28.3.2007 přewjedźeše so prěni tajki kongres wuhotowany wot MSłowakskeje w Martinu. Po pjeć lětach přewjedźeše so druhi kongres a to 7.decembra 2012 w Ljubljanje. Dokelž přeprošenje tak krótkodobnje dóstachmy, njeběše nam wobdźělenje móžne. Bohužel tež naš móžny delegat, dolnoserbski Mato Nowak w Ljubljanje bydlacy, njeměješe woteńdźenje, tak zo wotměješe so kongres bjez nas.

W protokolu naspomnjenym próstwam hišće wotpowědujemy.

Finačnje podpěrali smy wudaće knižneho albuma Jiři Mudra składnostnje jeho 90. posmjertnych narodnin, wšako běše wón čłon Maćicy Serbskeje. Je to tak rjec zhromadne wudaće Společnost přátel Lužice a našeje Maćicy, kaž je to tež w impresumje wupokazane. Naš čłon dr. Petr Kaleta je awtor knihi.

Tež k předsydstwu Maćicy Słowakskej mamy kontakty. Předsydźe Matice Słowakskej, inž. Martinej Tkáčej je předsyda Jan Malink w dec. 2011 gratulował k nowowuzwolenju k předsydźe a je dóstał přećelnu wotmołwu.

Naspomnić chcu na tutym městnje dobre a tak rjec wunošne kontakty, kotrež pěstujemy tež do Pólskeje. Zańdźene lěto hižo staj nam přez našeho čłona dr. Piotra Pałysa pólskaj přećelaj Maćicy přepodałoj pjenježny dar – a staj to

dr. Grzegorz Skrukwa, naměstnik direktora Instytutu Wschodniego (narańšeho instituta) uniwersity Adama Mickiewicza w Poznanju. Swoje magisterske dźěło je pisał wo prołužiskich aktiwitach po 1945 w Poznanju, wozjewjene mj. dr. w Polski Ruch Obrony Łużyc "Prołuż" 1945-1950.

A druhi magister Jakub Brodacki z Waršawy, awtor knihi: "Prołuż" - Akademicki Związek Przyjaciół Łużyc: historia wewnętrzna organizacji (1945-1949), Warszawa 2006.

Wobaj staj so potajkim ze stawiznami Serbow po 1945 zaběrałoj a tohodla wěnujetaj pjenjezy Serbam, Maćicy Serbskej.

Z tuteho městna jimaj najwutrobniši dźak.

6. A zaso do Łužicy resp. do Sakskeje wróćo. Protestowali tež smy – mjenujcy přećiwo zawrjenju Josefa I. Kraszewskeho muzeja w Drježdźanach.

Předsyda Maćicy je mj. dr. w swojim lišće spočatk junija 2012 do Drježdźan pisał „Za Maćicu Serbsku je njezrozumliwe, zo ma město Drježdźany 2012 – w lěće zo spomina so na 200. posmjertny narodniny a 125. posmjertniny wuznamneho literatu – wotpohlad muzej Kraszewskeho zawrěć. To je tola wulki napřećiwk k załoženju Kontaktneho běrowa Sakskeje statneje kenclije we Wrocławju.“

List staj dóstałoj Wyša měšćanka Helma Orosz a dr. Giesbert Porstmann, direktor měšćanskich muzejow. A wobaj zastojnikaj staj wotmołwiłoj a předsydstwo Maćicy je dóstało přeprošenje na znowawotewrjenje domu 18.1. lětsa.

Jedne z přichodnych předewzaćow sekcije je wopyt muzeja hižo na nowy tydźeń pjatk 15.3.13.

Předsyda sekcije wobdźěli so tež na za zakónčenju kónctydźenskeje dźěłarnički serbskich młodych pisacych w Domje Měrćina Nowaka Njechońskeho 18. septembra 2011 tam a pozdźišo tež na wuznamjenjenju w Jurja Brězanowym domje.

Čłonkam a čłonam sekcije so za dźěło wutrobnje dźakuju a nadźijam so dalšeho dobreho zhromadneho dźěła.

Jurij Łušćanski

nawoda sekcije literatura a wuměłlstwo

Budyšin 9.3.2014

<object classid="clsid:38481807-CA0E-42D2-BF39-B33AF135CC4D" id="ieooui"></object>