2023/2024

[Sie können sich den Text mit der sotra.app übersetzen lassen]

Rozprawa předsydstwa 2023/2024

Powšitkownje

Wot zašłeje hłowneje zhromadźizny 18. měrca 2023 je so předsydstwo regularnje pjeć króć zetkało (8.5.2023; 3.7.2023; 18.9.2023; 13.11.2023; 15.1.2024); dr. Pětša Šurmana zastupowaše w prěnjej połojcy zašłeho lěta dr. Hartmut Leipner w předsydstwje. Zetkanje w Delnjej Łužicy přewjedźechmy 13.11.2023 w Delnjoserbskim gymnaziju, hdźež poda nam amtěrowacy nawoda knjez dr. M. Guttke dohlad do aktualneho šulskeho žiwjenja.

Na januarske posedźenje je sej předsydstwo přeprosyło zamołwitu redaktorku Rozhlada Hańžu Wjeselic na rozmołwu. Smy ju prosyli, zo by nam wo prěnich nazhonjenjach rozprawjała a so wo dalšim wusměrjenju Rozhlada wuprajiła.

Aktualnje mamy 105 čłonow. Wot zašłeje hłowneje zhromadźizny sem zemrě jedyn čłon, jedyn čłon wustupi, dwaj přistupištaj.

Loni dósta naše towarstwo wospjet pjenježny dar Altmannec mandźelskeju z Eilenburga we wysokosći 200 €. Za to wutrobny dźak. Dźakujemy so tež pola darićelow abonenenta Rozhlada.

 

Dźěłowe ćežišća 2023/2024

Směrnicy za wužiwanje pjenjez ze zawostajenstwa Měrćina Salowskeho

Hłowna zhromadźizna je 18. měrca 2023 Směrnicy za wužiwanje pjenjez ze zawostajenstwa Měrćina Salowskeho schwaliła a posudźowansku komisiju wuzwoliła. Do njeje słušeja Marka Maćijowa, Měto Nowak a dr. Sonja Wölkowa. Marka Maćijowa wuzwoli so jako rěčnica. Posudźowanska komisija je sej jednanski porjad wudźěłała a jón 23. junija 2023 schwaliła. Směrnicy a jednanski porjad su na internetnej stronje Maćicy Serbskeje přistupne.

W lěće 2023 dósta posudźowanska komisija jednu próstwu wo spěchowanje. Ewangelsko-lutherska wulkowosada Budyšin chce rownišćo Karla-Eduarda Heringa a Johanna Gottlieba Dresslera na Tuchorskim pohrjebnišću saněrować. Wonaj běštaj wučer resp. direktor Krajnostawskeho wučerskeho seminara a spěchowaštaj serbski wučerski dorost. Maćica Serbska spěchuje projekt ze 750,00 eurami z Fondsa Salowskeho. Pjenjezy so wupłaća, ručež je so saněrowanje do nadawka dało.

Dodawk předsydki: Wupłaćili smy dale 1000 € z Fondsa Salowskeho za filmowy projekt Romana Pernaka, kotryž je so loni hižo skrótka předstajił. Próstwa bě dóšła nazymu 2022 a tohodla je tehdy předsydstwo wo tym rozsudźiło.

 

Serbska hymna     

Loni na hłownej zhromadźiznje schwalichmy namjet wo zawjedźenju tekstoweje warianty serbskeje hymny. Rozprawa w Serbskich Nowinach pod nadpismom „Maćica doporuča změnu hymny“ (20.3.2023, čo. 56, str. 1) njewotpowědowaše intensiji našeho towarstwa. Tohodla je předsydka z wotpowědnym dopisom dyrbjała tole korigować a skedźbni na to, zo bu rozsudźene zawjesć wariantu druheje štučki (SN 22.3.2023, čo. 58, str. 2). Smy dali wizitki ćišćeć z nowym tekstom z wotpohladom, zo móža sej ći, kotřiž to chcedźa, wizitku do swojeje móšnje tyknyć a tak nowy tekst hymny při sebi měć, hdyž so hymna spěwa. Předstajiła a rozšěriła je předsydka tutu wizitku prěni raz na hłownej zhromadźiznje Domowiny loni w Choćebuzu, hdźež měješe tež składnosć, rozsud hłowneje zhromadźizny MS skrótka předstajić. Domowina podpěra rozsud Maćicy Serbskeje mjez druhim na tajke wašnje, zo na swojich zarjadowanjach, kotrež so zakónča ze serbskej hymnu, tež na nowy tekst skedźbni.

Z wjeselom smy na wědomje brali, zo je mdr při nahrawanju hymny w modernym šaće hnydom tři warianty wobkedźbował, mjez nimi tež wot nas namjetowany nowy tekst.

 

Maćičny jubilej w lěće 2022

Składnostnje 175. róčnicy dozałoženja Maćicy Serbskeje smy w kooperaciji ze Serbskim institutom w lěće 2022 wuhotowali mjezynarodnu konferencu. Redakciski team, kotremuž přisłušeja dr. Theresa Jacobsowa, dr. Ines Kellerowa a dr. Anja Pohončowa, je w zašłym lěće intensiwnje na manuskriptach dźěłał. Nimo konferencnych přednoškow su so přidatnje do zběrnika přiwzali přinoškaj Trudle Malinkoweje wo dźěławosći stawizniskeje sekcije a pomnikoweho wuběrka kaž tež  krótke narěče, kotrež su předsydźa na swjatočnosći 30. apryla 2022 w hosćencu Burghof dźerželi. Z tym změjemy wulkotnu dokumentaciju Maćičneje dźěławosće zašłych 30 lět a hódne pokročowanje Völkeloweho spisa „Trać dyrbi Serbstwo“ z lěta 1997. Konferencny zběrnik wuńdźe po nětčišim stawje w druhim kwartalu w Małym rjedźe SI a budźe potom na předań resp. swobodnje jako pdf-ka na internetnej stronje SI přistupny.

 

Maćične myta

Loni smy zaso wupisali Maćične myta. Wuzběhnyć chcu, zo stej předsydka a městopředsydka prěni króć direktnje w Serbskim gymnaziju před šulerjemi za naše myta wabiłoj. Při tej składnosći smy jako Maćica wosobinski kontakt ze zamołwitej wučerku za fachowe dźěło nawjazali a chcemy tutón kontakt tež w přichodźe wudźeržować (wuslědki předstajeja so w dalšej rozprawje).

Skedźbnić chcu pak na to, zo ma nowe předsydstwo wustawki Maćičnych mytow předźěłać; dźe mjez druhim wo wotstronjenje wšelakich formalnosćow (na přikład nastupajo wobjim) kaž tež wo jasnym formulowanju, zo spožči so za kóždu kategoriju jedne myto. Přemyslować móhli wo tym, hač zawjedźemy druhe a třeće myto.

 

Quo vadis Maćica Serbska?                 

W lońšej rozprawje naspomni so, zo chcemy so zaběrać z prašenjom sebjezrozumjenja a kak měli jako towarstwo w přichodźe naše dźěło dale wusměrić. K tomu je so předsydstwo wobroćiło na dalšich čłonow, zo bychmy w šěršim kruhu započeli wo přichodźe Maćicy přemyslować. Nimo předsydstwa su pódla: Měto Nowak, Lubina Malinkowa, Theresa Jacobsowa, Cordula Ratajczakowa, Hartmut Leipner, Pětr Dźisławk, Měrćin Brycka, Jadwiga Kaulfürstowa.

Prěnje zetkanje wotmě so 30. nowembra 2023 a druhe zetkanje 30. januara (hybridne zarjadowanje).

Mjezystaw w hrubych rysach:

•   Maćična akademija w Budyšinje njech wostanje; přidatnje móhli z tutym formatom won na wjes hić po moće Maćična akademija po puću,

•   towaršliwosć za čłonow a zajimcow njesměmy z wočow zhubić,

•   cyklus přednoškow k wubranym temam, na přikład wo serbskich stawiznach a dr. jako dalekubłanski poskitk za dorosćenych a šulerjow

•   Maćica by móhła fungować jako zjawny forum za diskusije wo dotal njewobkedźbowanych resp. njewobdźěłanych temach.

Na přichodnym zetkanju 24.4. chcemy tole konkretizować a so prašeć, kotre kapacity su za to trěbne, měło so w Maćicy strukturelnje něšto změnić a ma tole konsekwency za wustawki. Dalši zajimcy su wězo witani. Štóž ma zajim, so na tutych zetkanjach wobdźělić, njech so pola předsydki přizjewi.

 

Wšelčizny    

Po wuspěšnym zakónčenju projekta w kooperaciji z Braniborskim ministerstwom za wědomosć, slědźenja a kulturu „Serbski medijowy paket“ w lěće 2022 smy loni pytali rozmołwu ze zamołwitej za serbske naležnosće w Sakskej, knjeni dr. Madlenu Malinkec. Předsydka a městopředsydka běštej w juliju w Sakskim ministerstwje za wědomosć a wuměłstwo w Drježdźanach. Na rozmołwje wobdźěli so nimo mjenowanych tež knjez dr. Jens Baumann, mjez druhim zamołwity za komunalne naležnosće. Bě to jara přijomna rozmołwa. Na kóncu so pak wukopa, zo bychu wšak pjenjezy za tajki projekt k dispoziciji stali, ale Maćica njeby móhła jako nošer fungować (dyrbi to komunalny nošer być). Maćica by so wo wšitke kontakty a tež wo organizaciju starać dyrbjała, ale projekt njeby na kóncu oficialnje žadyn Maćičny był. Tohodla njejsmy tutón poskitk přiwzali. W tym zwisku dyrbi so wšak rjec, zo maja komunalne biblioteki šansu za financowanje serbskich knihow (to w Sakskej hinak funguje hač w Delnjej Braniborskej).

Loni w nalěću je so Maćicar na předsydstwo wobroćił a projektowu skicu „Cyłkowne wudaće Kocora“ předstajił; předsydstwo da so poradźować wot fachowče. Nowa zaběra z Kocorom pod aktualnym widom je bjezdwěla trěbna – tole předsydstwo podpěruje. Najprjedy pak dyrbjał so nošny koncept nadźěłać. Realizowanje tajkeho hoberskeho projekta je pak jenož z partnerami a třećimi srědkami móžne. Maćica za to kapacity nima a móže projekt tohodla tuchwilu jenož ideelnje podpěrać.

 

Mytowani Maćicarjo

Dnja 14. oktobra 2023 spožči so bywšemu předsydźe Maćicy Serbskeje, Jurjej Łušćanskemu, Myto Ćišinskeho za jeho mnohostronske skutkowanje na polu kultury a wuměłstwa a za wobstajne wudźeržowanje stykow k słowjanskim susodam na dobro serbskeho ludu. Lawdaciju dźeržeše předsydka; tekst je w januarskim čisle 2024 Rozhlada wotćišćany.

Maćične předsydstwo zapoda w nalěću próstwu na mytowanski wuběrk Domowiny, zo by so předsydźe Maśicy Serbskeje, dr. Pětšej Šurmanej, spožčiło Myto Domowiny 2023. Smy so jara wjeselili, zo wuběrk našej próstwje wotpowědowaše.

Dale wjeselimy so, zo bě Maćicar Ludwig Saksa z Radworja přeprošeny na nowolětne přijeće pola zwjazkoweho prezidenta Waltera Steinmeiera; na tute wašnje počesći so jeho čestnohamtski angažement w Radworskej šuli.

Našej čłonce Ludmili Budarjowej spožči so za jeje angažement na polu serbskeho kubłanja Zwjazkowy zasłužbny rjad. W lawdaciji skedźbni so wosebje na jeje wjelelětne skutkowanje na čole Serbskeho šulskeho towarstwa.

Wšitkim mjenowanym počesćenym wuprajimy na tutym městnje naše najwutrobniše zbožopřeća!

 

Domowina

Na hłownej zhromadźiznje Domowiny dnja 22. apryla 2023 w Choćebuzu wobdźělištej so ze stron Maćicy Serbskeje předsydka a městopředsydka. Kaž hižo naspomnjene, měješe tam předsydka składnosć, delegatow skrótka wo wuslědkach diskusije wo serbskej hymnje informować.

29. měrca kaž tež 14. nowembra 2023 je Dawid Statnik po zwučenym wašnju přeprosył předsydow župow a towarstwow; na posedźenjomaj wobdźěli so předsydka. W přichodźe matej so kaž hižo loni lětnje dwě tajkej zetkani wotměwać.

W decembru 2023 je so předsydka (z fachowym přidźěłom dr. Edmunda Pjecha) na rozmołwje z Madlen Di Sarnowej wot Domowiny a knjezom Gerliebom, wědomostnym sobudźěłaćerjom Berlinskeho wopomnišća “Kěrchow padnjenych měrcowskeje rewolucije” wobdźěliła.

Dale prosy Domowina čłonow a čłonske towarstwa wo kritiske čitanje naćiska programa Domowiny, kotryž ma so klětu na hłownej zhromadźiznje schwalić. Rady přiwozmu pokiwy za Wašeje strony, rady dźensa abo w běhu přichodneho tydźenja.

 

Šćežka serbskich wosobinow w Budyšinje

Na zetkanje wo projekće „Šćežka serbskich wosobinow w Budyšinje“ bě Domowina přeprosyła. Pozadk je projekt Zwjazka serbskich wuměłcow, kiž je so z projektom pola simul+Mitmachfonds powabił, zo był šćežku serbskich wuměłcow abo powšitkownje wosobinow w Budyšinje wudźěłał. Jurij Łušćanski a předsydka staj swoje předstawy k tomu ertnje a pisomnje wuprajiłoj.

 

Zetkanje ze studentami 19.6.2023 w Stróži   

W nalěću 2023 přeprosychu studentki Wysokeje šule za naslědne wuwiwanje Eberswalde a jich docent akterow serbskeho žiwjenja do Domu tysac hatow w Stróži. Předsydka so na dźěłarničce wobdźěli. Nadawk dóstachu studenća wot biosferoweho rezerwata, kiž pyta syće a móžnosće, swoje aktiwity a rezonancu rozšěrić. Wot 30 přeprošenych institucijow a pod. su jenož třo zastupjerjo přišli. Poprawny partner za wšelake projekty je pak Serbski institut, wotpowědne zwiski wobsteja. Maćica nima kapacity, so tu aktiwnje angažować.

 

Załožba za serbski lud

Załožba za serbski lud je po zwučenym wašnju dźěławosć rěčneju komisijow financielnje podpěrała.

 

Kontakt do wukraja

Ze słowakskej Maćicu „Matica slovenská“ pěstuje Maćica Serbska prawidłowny kontakt. Wot lěta 2021 wudawaja časopis „Slovanský obzor“, w kotrymž wozjewjeja tež rozprawy łužiskeje Maćicy; we woběmaj čisłomaj lěta 2023 běštej tež přinoškaj našeje Maćicy. Nimo toho wobdźělištej so předsydka a městopředsydka na mjezynarodnym kongresu Maćicow w Martinje. W Rozhledźe bě rozprawa wo tym; dalše rozprawy namakaće w najnowšim čisle Slovanskeho obzora (link je na internetnej stronje).

W januaru smy dóstali přeprošenje na swjatočne zarjadowanje spočatk februara do Ljubljany składnostnje 160. róčnicy słowjenskeje Maćicy. Přeprošenje pak njemóžachmy krótkodobnosće dla přiwzać.

Pisomny kontakt wujewi so tohorunja z Maticu szlesku; spytamy tež tu, kontakt wudźeržować a so mjez sobu informować.

 

Přehlad 2020–2024

Dokelž zakónči so dźensa wólbna perioda, chcu na tutym městnje skrótka najwažniše temy a zarjadowanja, z kotrymiž je so předsydstwo wot septembra 2020 hač do dźensa zaběrało resp. na kotrychž bě z dalšimi partnerami wobdźělene, zjimajo předstajić:

Wopominanja

  • 21. 4. 2021 wopominanje na Michała Rostoka w Husce (200. posmjertne narodniny)
  • 23. 4. 2021 wopominanje na dr. Marju Grólmusec w Radworju (125. posmjertne narodniny)
  • 11. 9. 2021 wopominanje na Jana Bohuwěra Mučinka w Zemicach-Tumicach (200. posmjertne narodniny)
  • 24./25. 2. 2023 wopominanje na Jana Křižana w Hodźiju (100. posmjertniny)

Maćične myta 2021 & 2023

serbski medijowy paket w serbskim sydlenskim rumje w Delnjej Łužicy 2022

Maćičny jubilej 2022

  • 30. 4. 2022 swjatočnosć za čłonow w hosćencu “Burghof”
  • 25./26. 11. 2022 konferenca (zběrnik so přihotuje)

jubilejne lěto Zejlerja/Kocora 2022

  • 14. 10. 2022 sympozij w Serbskim muzeju
  • 15. 10. 2022 swjedźenska narěč we Łazu
  • 3. 12. 2022 swjedźenska narěč w Zahorju

wróćenje Maćičnych knihow z Herderoweje biblioteki 12/2022

diskusija wo teksće serbskeje hymny 2022/23

mjezynarodny wědomostny kolokwij: Jan Buk – po puću k wuměłstwu w Budyskim Serbskim muzeju (Maćica jako kooperaciski partner; Maćicarjo wustupowachu aktiwnje jako přednošowarjo a wobdźělnicy na rozmołwnym kole)

załoženje Fondsa Salowskeho 2023

pokročowanje zhromadneho dźěła z Domowinu

zesylnjenje kontaktow z Maćicu Słowakskej w Martinje

wozjewjenja (wuběr)

  • přinoški w Slovanskim obzorje
  • předsłowo “Twarski inženjer Eberhard Dučman. Mjez łužiskej drjewowej architekturu a industrielnym twarjenjom” (Budyšin 2023)
  • lawdacija na Jurja Łušćanskeho (Myto Ćišinskeho 2023)
  • rozprawa wo kongresu Maćicow w Martinje (Rozhlad 11/2023)

 

Dźěłowe ćežišća 2024/25

Budyski financny zarjad je nas w januaru 2024 informował, zo njewotpowěduja naše wustawki hižo wšitkim žadanjam, to potrjechi wosebje paragraf 51 postajenjow wo wotedawkach. Hižo loni na hłownej zhromadźiznje je so na to skedźbniło, zo měli naše wustawki we wěstych dypkach wobdźěłać. Změnjene wustawki maja hač do kónca l. 2025 předležeć, hewak sćazaja nam status powšitkownowužitnosće. Tohodla budźe wobdźěłanje wustawkow jedne z centralnych temow, z kotrymž dyrbi so nowo wuzwolene předsydstwo zaběrać.

Kaž hižo naspomnjene mamy tež wustawki Maćičnych mytow wobdźěłać.

Dalokož je dźensa znate, skedźbnimy na sćěhowace jubileje tutoho lěta (tuchwilu njeje pak ničo konkretne planowane):

  • 175. posmjertne narodniny Alfonsa Parczewskeho (15.11.1849) a Mjertyna Myšynarja (5.12.1849; wučer, ds.; čłon Maćicy a Maśicy)
  • 150. posmjertne narodniny Jakuba Lorenca-Zalěskeho (18.7.1874) a Oty Wićaza (14.6.1874).
  • 225. posmjertne narodniny Kita Mudry (ds., farar, čłon MS)
  • 100. posmjertniny tachanta Jakuba Skale (+17.1.1925), předsydy MS 1923–1925

 

Zakónčenje

Na kóncu swojeje rozprawy chcu wšitkim čłonam Maćičneho předsydstwa dźakować, wosebje pak městopředsydce dr. Ines Kellerowej. Wuraznje dźakować chcu so wšitkim, kotřiž so angažuja w skupinje „Quo vadis Maćica Serbska“. Dale dźakuju so wšitkim dalšim čłonam našeho towarstwa, kotřiž so na wšelake wašnje za naše zajimy a zaměry zasadźuja. Mój dźak zwjazać chcu pak tež z namołwu: Mnozy z Was su w serbskim kulturnym žiwjenju po puću, někotři pjelnja hnydom wjacore funkcije. Bychmy rady witali, hdy byšće so na tajkich a hinašich zarjadowanjach tež jako Maćicarjo “outowali”. A jeli chceće za někajku funkciju w mjenje Maćicy kandidować, wobroćće so z tajkej próstwu na předsydstwo – rady tajke ambicije podpěramy!

 

Anja Pohončowa, předsydka

Budyšin, 9.3.2024