2017/18

Rozprawa předsydy Maćicy Serbskeje 2017/18

Předsydstwo MS je w tutej dobje šěsć króć wuradźowało a to na kóždym zetkanju z dobrym, jara dobrym wobdźělenjom předsydstwa. Je hižo z dobrej tradiciju, zo so jónu wob lěto w dwurěčnym regionje ze zamołwitymi zjawneho žiwjenja zetkamy, zo bychmy wo towarstwowym a wosadnym dźěle, wo aktualnej situaciji zhonili. A nawopak, zo zhonja wopytani wo nas. Po zajimawym zetkanju před lětomaj w Choćebuzu poda so předsydstwo zańdźene lěto (5.9.) na rozmołwu do srjedźneje Łužicy, do Slepoho. Tam rěčachmy z młodej serbskej fararku Slepjanskeje wosady Jadwigu Malinkowej a ze županom župy “Jakub Lorenc-Zalěski”, z Manfredom Hermašom, kotryž wšak tam jako multifunkcionar w gmejnje a wosadźe skutkuje. Zhonili smy wo wosadnym a komunalnym žiwjenju a prócowanju wuchowanja serbskeje rěče w šuli kaž w cyrkwi, hdyž so maćeršćina hižo doma w swójbach njerěči. Nimo tradicionelnych towarstwow dźěła tam lěta 2011 załožene towarstwo “Kólesko”, kotrež tele prócowanje ze zestajenjom a publikowanjom slepjanskich spěwow, bajow a narěčow knižnje a na CDjach na wosebite wašnje spěchuje.

Nadregionalny jubilej zańdźeneho lěta “500 lět reformacija” je tež nas Serbow zaběrał, a wo tym běše hižo w zašłej rozprawje rěč. Na iniciatiwu serbskeho superintendenta Jana Malinka je nastała kedźbyhódna kniha “Pjeć lětstotkow - Serbja a reformacija”, do kotrejež su nimo Trudle Malinkoweje, předsydki wuběrka za serbske pomniki tež dalše čłonki a čłonojo ze zajimawymi nastawkami přinošowali. Zawěsće njepřehnawam, hdyž mam wudaće za wusahowacy podawk lěta. Nimo wustajeńcy wotměwachu so tež wjacore zarjadowanja k tutej róčnicy. Mjez druhim je naš čłon dr. Jens Buliš so spomóžnym skutkowanju japoštołskeho administratora Jana Leisentritta (1527-1586) za čas reformacije na dobro wobeju konfesijow tu w našej bjezposrědnjej domiznje wěnował. W jeho přednošku w Měšćanskej bibliotece w Budyšinje (13.6.) kritizowaše rěčnik, zo na sławneho měšćana w měsće samym - hač na narownu taflu - ničo njedopomina. Na to je předsydstwo Maćicy napisało Wyšemu měšćanosće Alexandrej Ahrensej próstwu wo pomjenowanje dróhi, naměsta, šule abo pod. po sławnym Janu Leisentriće.

Wosebite zarjadowanje k jubilejej “500 lět reformacija” Maćicarjo žane planowali njejsmy, ale za to smy so na wjele tajkich wobdźělili a to nic jenož w Hornjej Łužicy.    

W zwisku z reformaciju je naspomnjenja hódna tež prěnja tajka wustajeńca “Beno z Mišna, prěni swjaty Sakskeje” w Mišnje, kotruž je wjele našich čłonow wopytało, předsyda je k tomu rěčał a pisał.  

Tež hdyž je Maćica najstarše nadregionalne serbske towarstwo, starosćimy so wo dorost a spěchujemy jón. Bywši předsyda Jan Malink je tři Maćične Myta iniciěrował a tak smy tež loni znowa myta wupisali. K tomu porěči potom dr. Ines Kellerowa. Z tutoho městna namołwjamy serbsku młodźinu, zo by so na wubědźowanju dale tež wobdźělała.

Zda so, zo towarstwa a institucije w přiběracej měrje kóždu 0 a/abo 5 na kóncu ličby swojeho załoženja bjeru za jubilej, zo móhli kóžde pjate lěto (wo)swjećić. Nic tak Maćicarjo, předsydstwo planuje swoju přichodnu jubilejnu róčnicu za štyri lět, 175. róčnicu załoženja. Prěnje mysle za přewjedźenje jubileja smy sej w předsydstwje hižo činili a wočakujemy pak tež namjety ze stron našich čłonkow a čłonow za 2022. 

Maćica a Domowina - dny po našej hłownej zhromadźiznje w zańdźenym lěće wobdźělichu so třo delegaća na hłownej zhromadźiznje Domowiny dnja 23. měrca we Wojerecach. Mjeztym zastupuje Marka Cyžowa naše towarstwo w Zwjazkowym předsydstwje Domowiny a je zdobom předsydka wuběrka za zjawnostne a lobby-dźěło, prof. dr. Dietrich Šołta ju zastupuje. Wšitcy čłonojo změrcowskeho wuběrka Domowiny su Maćicarjo, předsyda je dr. Daniel J. Měrćink a čłonce dr. Annett Brězanec a Jěwa-Marja Čornakec. Marcel Braumann skutkowaše w redakciskim wuběrku. Naspomnić ma so, zo je předsyda Domowiny Marcela Braumanna za čłona do předsydu poradźowaceho wuběrka, do prezidija pomjenował. A čłonka dr. Ines Kellerowa zastupuje nas w mytowanskim wuběrku. Wšitkim čłonam přejemy spomóžne skutkowanje a wjeselo w tutych wažnych gremijach třěšneho zwjazka Serbow.

Na hłownej zhromadźiznje běše Maćicarjam wažne, stejišćo zabrać k temje, zo ma „Serbski dom w Budyšinje kulturne a politiske srjedźišćo wostać” - a nic, kaž běše wot čłonow załožboweje rady předwidźane, Serbsku kulturnu informaciju ze Serbskeho doma do Serbskeho ludoweho ansambla přesydlić, tak zo by so Serbski dom stał z běrowowym domom, čistym zarjadnistwom. Naše wołanje - po psalmje 130,1 - bu wusłyšane.  

Na kóždolětnej rozmołwje, ke kotrejž předsyda Domowiny, Dawid Statnik, županow a předsydow wšitkich třěšnemu zwjazkej přisłušnych towarstwow přeprošuje, we Wojerecach(29.11.)  sym so ja wobdźělił.

W předsydstwje zaběramy so tež z komunalnymi naležnosćemi, tak smy na přikład reagowali na naprašowanje zarjada města Budyšina za nowymi namjetami za “Wobraz přichoda 2020+” z krótkej wotmołwu.

Kaž je tu na sćěnowinje widźeć, smy logo Maćicy Serbskeje takrjec rozšěrili z přidatnym  pomjenowanjom Maćicy a Maśicy Serbskeje. To tohodla, dokelž wužiwaja skrótšenku “MS” wjacore Maćicy, kaž Serbska, Słowakska, Słowjenska a Šleska. Tak njech so dale wobě warianće - z dwěmaj pismikomaj a wupisana - wužiwatej.  

Maćica a wukraj. Kóžde druhe lěto přeprošuje Ukrainska uniwersita na sorabistiski seminar do Lwowa a kaž přeco, je so tež zańdźene lěto (12.-14.10.) čłon našeho towarstwa wobdźělił. Měrko Šołta je tam k temje “Wliw tachanstwa Swj. Pětra na wutworjenje katolskich serbskich wosadow Hornjeje Łužicy” přednošował.

Wo mjezynarodnym zhromadnym dźěle 14 Maćicow je so zańdźene lěto hižo něšto wjac prajiło. Nowa běše próstwa Mladeje Maticy Słowakskeje, jeho předsydy Mateja Ivanka, wo zhromadne dźěło z młodej Maćicu Serbskej. Dołhož tajki młodźinski wotdźěl - hišće - nimamy, smy jich na Zwjazk serbskich studentow a na towarstwo PAWK skedźbnili.    

Na zakładźe próstwy ze zarjada Domowiny zaběraše so předsydstwo z Vll. Dnjemi serbskeje kultury w Żarach/Pólska, konkretnje z jubilejnym zarjadowanjom składnostnje 470. róčnicy přełoženja Noweho Testamenta Mikławša Jakubicy (6.10.) w Żarach. Na swjatku so wobdźělimy, ale smy so přećiwo postajenju pomnika tam wuprajili, dokelž je Maćica 1998 hižo na iniciatiwu tehdyšeho předsydy dr. Měrćina Völkela pomnik w bliskich Lubanicach postajiła a poswjećiła.

Składnostnje 70. róčnicy załoženja Serbskeho gymnazija w Liberecu planujetej Domowina a město Liberec přewjedźenje Serbskich kulturnych dnjow w Libereckim kraju 2019/20. Na planowanju a wuhotowanju je naše towarstwo wobdźělene.

Dwaj projektaj ze zańdźeneje rozprawy, na kotrymajž smy wobdźěleni, chcu skrótka naspomnić. Jónu, zo smy rekonstrukciju rotundy, kapałki swj. Vaclava na Małostronskim naměsće w Praze na [JK1] fakulće Karloweje uniwersity finančnje podpěrali. Ze zamołwitymi smy dale zwjazani a dóstawamy wospjet informacije wo jich dźěle.

Podobnje z projektom “1100 lět Swjata Ludmila”, kotryž su entuziasća w Tetině z pomocu Praskeho arcybiskopstwa 2015 zahajili. Projekt je so mjeztym w słowjanskich krajach dale rozšěrił a so wot nas - zhromadnje z TCM a Domowinu - podpěruje. Na kotre wašnje so Serbja na 3. mjezynarodnym zetkanju přećelow swj. Ludmile w septembrje (15.9.) w Tetině wobdźěla, njeje hišće rozsudźene. 

Słowo k statistice, tuchwilu mamy 106 čłonow a z nich je 12 wukrajnych. Wustupiła je jedna wosoba, přistupili su tři wosoby a to prawiznik dr. Daniel J. Měrćink z Frankobroda nad Mohanom, Slawist, Polonist David Noack z Berlina a wot tohole tydźenja tež Ondřej Šrámek, redaktor a producent telewizije z Prahi.

Zemrěłoj staj dwaj čłonaj, dr. Siegmund Musiat z Budyšina a dr. Zbigniew Gajewski w Sochaczewje/Pólska. Jimaj dźak.  

Česćimy sej skutkowanje wšitkich našich zemrětych čłonow. W tutym zmysle smy wčera, pjatk dnja 16. měrca spominali na Michała Nawku składnostnje jeho 50. posmjertninow dopołdnja při jeho rowje na Mikławšku w Budyšinje a wječor ze zarjadowanjom na farje w Radworju, zhromadnje z TCM a wosadnej radu. Dale do přichoda: Spominać budźemy tež na dr. Jana Rawpa składnostnje jeho 90. posmjertnych narodninow, dnja 17. nowembra z komornym koncertom w Serbskim ludowym ansamblu.

Na kóncu dźakuju so čłonkam a čłonomaj předsydstwa a nawodam sekcijow. Wosebity dźak słuša městopředsydce našeho towarstwa, Anji Pohončowej za wobhladniwu podpěru a Trudli Malinkowej, kotraž wukonja swěru dwě funkciji, wona je předsydka stawizniskeje sekcije a nawjeduje pomnikowy wuběrk. Wosebity dźak słuša tež čłonam wobeju Rěčneju komisijow, a to wosebje čłonkomaj, knjeni dr. Irenje Šěrakowej a Marji Elikowskej-Winklerowej, kotrejž stej swoje dźěło w komisijomaj zakónčiłoj. A dźak tež dr. Leńce Šołćic, kotraž zastupuje Maćicu w towarstwje Serbskeho instituta.  

Wosebity dźak słuša knjeni Angeli Langerowej. Wona je swěru hladała row sławneho Michała Hórnika na Budyskim Mikławšku. 18 lět dołho je wona kóžde lěto wosadźowała row z kwětkami a plěwa a krjepiła. Knjeni Langerowej so z tohole městna z wutrobnym Zapłać Bóh dźakujemy.

Nic na kóncu witam nowych čłonow do našeho kruha a dźakuju so wšitkim čłonkam a čłonam našeho towarstwa za swěru a podpěru našich předewzaćow w nadźiji na dalše dobre zhromadne dźěło.

Jurij Łušćanski, předsyda

Budyšin, 17.3.2018