Tež za serbske kubłanje wažny termin – zetkanje FUEN-dźěłoweje skupiny “kubłanje”
Čłonojo kubłanskeje dźěłoweje skupiny FUEN su so lětsa w stolicy Finskeje ze sposrědkowanjom mjeńšinoweje rěče w zakładnej šuli zaběrali. Ze stron Serbow wobdźělištaj so Domowinska referentka za kubłanje a dorost Katrin Suchec-Dźisławkowa a jednaćel Serbskeho šulskeho towarstwa z.t. (SŠT) Andreas Ošika.
Z hosćićelom w Helsinki běše šwedska mjeńšina w Finskej. Rěčnej skupinje přisłušeja něhdźe 300.000 ludźi. W Finskej stej šwedšćina a finšćina hamtskej rěči a so runohódnje wužiwatej.
Finski kubłanski system je po PISA-studijach wuběrny přikład za jara dobre a po niwowje wysoke kubłanje wšitkich generacijow. Tež šwedske šule w Finskej, w kotryž šulerjow we wšitkich předmjetach (nimo w finšćinje a druhich cuzych rěčach) konsekwentnje w šwedšćinje wuwučuja, profituja z toho.
Zo Finska šwedsku mjeńšinu podpěra leži na tym, zo je lěpšinu šwedšćiny spóznała: je móst do skandinawiskich krajow a rěčow.
Po wuprajenjach Gun Oker-Blom, něhdywšej direktorki finskeje kubłanskeje agentury a poradźowarki za kubłanske temy, bazěruje wuspěšne wuwučowanje w mjeńšinowej rěči na třoch zasadach. Su to
- na prawniskim zakładźe natwarjeny derje fungowacy kubłanski system w mjeńšinowej rěči, kotrež zmóžnja mjeńšinje wěste swobody,
- derje wukubłani, motiwowani a wuspěšni wučerjo a
- načasne wuknjenske materialije na wysokim niwowje w rěči, w kotrejž so wuwučuje.
Wobdźělnicy su wo tutych zakładach při wopyće w šwedskej šuli zhonili Ze zetkanja dźěłoweje skupiny FUEN sćehnjetaj serbskej wobdźělnikaj sćěhowace konkluzije za dźěło na polu serbskeho kubłanja:
- Mjeńšinowa rěč (serbšćina) so jenož zdźerži a wuwiwa, jeli so tež kubłanski system zaměrnje a běžnje dale wuwiwa. Přiměrjenje tutoho na so měnjace wobstejnosće je za přežiwjenje mjeńšinoweje rěče esencielnje. Změny strategijow dyrbja kóždy čas móžne być dołhož zaměrej wotpowěduja.
- Tuchwilu njepředleži funděrowany prawniski zakład za serbsko-rěčne kubłanje w Sakskej a Braniborskej. Tohodla dźěłatej SŠT a Domowina hižo zhromadnje na nowelěrowanju zestarjeneho Sakskeho postajenja wo dźěle na serbskich šulach.
- Kubłanski system wobsteji z wjacorych schodźenkow kubłanja. Njedosaha, so jenož na jedyn dźěl systema koncentrować a ewentuelnje jenož tutón modernizować.
“Rěče su kluče” – tutón citat njepłaći jenož za rěče wjetšinow, kaž na přikład za jendźelšćinu, ale tež najmjeńša mjeńšinowa rěč móže być kluč do druhich krajow a rěčow.
Comments and Responses
Božena Šimanec/Schiemann
nowinska rěčnica/
casnikarska powědaŕka/
Pressesprecherin
Domowina z. t./
Domowina – Bund Lausitzer Sorben e. V.
tel.: 03591 / 550 202
Be the First to Comment