Z kubłańskeje klawsury w Chóśebuzu

Kubłanje w serbskej rěcy jo tema wšych serbskich institucijow, wóno zaběra wucabnikow a wótkubłarjow, źiśi, starjejšych, starkich a starki. Tola w tej chyli procowanja, tak su zwěsćili pśi lońšej ewaluaciji Witaj-kubłanja w zakładnych šulach Dolneje Łužyce, njejsu te płody njasli, kenž su młoge wócakali a kenž su trjebne za zachowanje aktiwnje nałožowaneje dolnoserbšćiny do pśichoda. Togodla a wótpowědujucy pšosbje lětosneje głowneje zgromaźiny župy Dolna Łužyca jo Zwězkowe pśedsedaŕstwo Domowiny na swojom pósejźenju dnja 15. februara wobzamknuło, w aprylu pśewjasć kubłańsku klawsuru. Wótpóglěd klawsury dejał byś, wuslědki Witaj-ewaluacije wobjadnaś.

 

Rěcny centrum WITAJ (RCW) jo klawsuru we wótgłosowanju ze župu Dolna Łužyca pśigótował a dnja 10. apryla we wěcejzaměrowej hali Dolnoserbskeho gymnazija w Chóśebuzu pśewjadł. Pśepšosone su byli młoge, kenž se głownoamtski abo cesnoamtski na toś tom pólu angažěruju: župne pśedsedaŕstwo župy Dolna Łužyca, Zwězkowe pśedsedaŕstwo Domowiny, Serbska rada, Spěchowańske towaristwo za serbsku rěc w cerkwi, zagronite za serbske nastupnosći, Serbske šulske towaristwo, Maśica Serbska, wše serbske institucije a redakcije w Dolnej Łužycy ako teke Institut za sorabistiku z Lipska. Wěcej ako 40 luźi jo se na zarědowanju wobźěliło.

Zawjeźenje stej pódałej wjednik RCW w Chóśebuzu dr. Viktor Zakar, kenž pśedstaji wubrane rezultaty ewaluacije pórucenjow dolnoserbskich zakładnych šulow, a wjednica RCW dr. Beata Brězanowa, kenž jo powědała wó wuknjeńskim procesu a wobwliwujucych faktorach z pedagogiskeho wida.

Pótom su se rozdźělili pśibytne do pěś diskusijnych kupkow, aby jadnotliwe aspekty intensiwnje rozpominali. To su byli:

  1. Ewaluacija ako šansa!? Co trjebamy za efektiwne posrědnjanje a pśiswojenje dolnoserbskeje rěcy wót źiśownje až do 12.lětnika?
  2. Kótare instrumenty a móžnosći majú serbske institucije za zarucenje kwality serbskeje wucby? Kótare dodatne rěcne rumy mógu woni zwenka šule wutwóriś? Kótare resurse stoje za to k dispoziciji a kótare dalšne su trjebne?
  3. Co trjebamy za šyršu akceptancu serbskeje rěcy w towarišnosći? Kak mógali se starjejše ako multiplikatory zdobyś?
  4. Kak góźi se zarucyś, až wukniki pó 10. lětniku resp pó abiturje serbsku rěc na pśiměrjonem niwowje wobkněžyju? a) Co móžo serbska towarišnosć k tomu pśinosowaś?
    b) Kótare ramikowe wuměnjenja a spěchowanja trjebamy za to z boku statnych instancow?
  5. Na zakłaźe kótarych napšawow mógało pówołańske źěło w serbskich wobłukach za dorost atraktiwne byś?

 

Pśizamknuło jo se pśedstajenje wuslědkow diskusijnych kupkow. Pśi tom su se pomjenili wšake aspekty rěcneje politiki Serbow. Pśibytne su byli sebje wobjadne, až trjeba rěc wótpowědujuce wuměnjenja, aby dalej wobstała. Až ma wóna dalej wobstaś, jo był konsens. Rěcny staw we Łužycy pak jo wjelgin rozdźělny. Sega wót nałožowanja serbšćiny na maminorěcnem stawje w serbskich familijach až k źělnemu nałožowanju serbskeje rěcy pśi nałogach a woplěwanju kultury.

Za toś te wšakorake stawy rěcnych zamóžnosćow jo trjebne rěcne planowanje, kótarež źiwa na wšakorake wuměnjenja a rěc spěchujo.

Za wobjadnanje wuslědkow ewaluacije kśě pśibytne dalšne zmakanje pśewjasć. 

Comments and Responses

×

Name is required!

Enter valid name

Valid email is required!

Enter valid email address

Comment is required!

Captcha Code Can't read the image? Click here to refresh

Captcha is required!

Code does not match!

* These fields are required.

Be the First to Comment