Předsydstwo Maćicy, do kotrehož słušeja dr. Anett Brězanec, Jěwa-Marja Čornakec, Jurij Łušćanski, Janka Pěčkec de Lévano, dr. Christiana Piniekowa, dr. Anja Pohončowa, dr. Pětš Šurman a Jan Malink, schadźowaše so wot zańdźeneje hłowneje zhromadźizny 9. měrca 2013 šěsć króć. Podam přehlad wo temach, kotrež zhromadnje wobdźěłachmy.

Domowina a serbska kulturna politika

Smy dźakowni, zo njemějachmy žane wótre zjawne diskusije kaž w předchadźacych lětach. W juliju wopyta předsyda Domowiny Dawid Statnik předsydstwo Maćicy. Docpě so konsens wo trěbnych reformach. Jako Maćica stejimy dale za našim reformowym konceptom, zo ma so załožba přerjadować na zarjadnišćo, kotež wobhospodarja statne přiražki, a zo maja so kulturnopolitiske nadawki na Domowinu a na serbske towarstwa přenjesć. Za nas je dale njezrozumliwje, zo njeje ani tuta skromna reforma, kotraž njepłaći žane pjenjezy, móžna.

Delnja Łužica

Po tradiciji přewjedźechmy w septembru posedźenje předsydstwa w Choćebuzu, hźež wopytachmy redakciju serbskeho rozhłosa. Wujewištaj so dwaj hłownej problemaj: Pobrachuje serbski dorost za redakciju rozhłosa. Zdźěla leži to na tym, zo płaći telewizja wyše mzdy hač rozhłos a z tym dorost wotwabi. Dale pobrachuja dźeń a bóle serbscy rěčnicy z luda. Změna tuteho połoženja njeje lochka. Šansy skića Witaj-projekta a dorostowe dźěło Delnjoserbskeho gymnazija.

Słowjanski wukraj

Jurij Łušćanski wobdźěli so na wjacorych zetkanjach w słowjanskim wukraju. Maćica bě dóstała přeprošenje na zetkanje Maćicow w awgusće 2013 w Martinje, hdźež wón nas zastupowaše, wot 7.- do 11. 2013 bě wón na seminarje FUEV w Košicach, a 4. februara 2014 na zetkanju Maćicow w Ljubljanje.

Skutkowanje w Serbach

1. septembra 2013 wobdźěli so předsyda z postrowom na počesćenju Michała Hórnika we Worklecach, zarjadowanym wot Towarstwa Cyrila a Metoda. Zwiski mjez najstaršimaj serbskimaj towarstwomaj so tak skrućichu.

2. Wažne ćežišćo za našu dźěławosć běchu dorostowe myta: Hórnikowe za hornjoserbskich gymnaziastow, Šwjelowe za delnjoserbskich a Mukowe za studentow. Hač do 30. junija 2013 dóńdźechu dwě dźěle za Mukowe myto a tři za Šwjelowe. Myto Arnošta Muki na lěto 2013 spožći soMěto Nowakej za dźěło „Aktualna situacija dolnoserbskeje rěcy“. Připóznawanske myto Arnošta Muki dósta Anja Sprengerojc za dźěło „Zum Prestige der sorbischen Sprache aus der Sicht von Niedersorben – Untersuchungen in Cottbus“. Myto Bogumiła Šwjele na lěto 2013 spožći so Francisce Neugebauerojc za dźěło „Wustatkowanja wótwórjonych jamow brunice na regionalnu kulturu a serbsku rěc”. Připóznawanskej myće Bogumiła Šwjele dóstaštaj Carolina Harpojc za źěło „Cogodla a kak wótemrějo dolnoserbska rěc? Co móžomy pśeśiwo tomu cyniś?“ a Tobias Broske za dźěło „Stawizny Domowiny – Domowina w běgu casa“. Dźěła gymnasiastow běchu w serbskej rěči napisane, štož sej připóznaće žada. Mytowanske zarjadowanje bě 27.11.2013 w Serbskim domje w Choćebuzu. Pytnjemy motiwaciju pola młodych, so ze serbskimi temami zaběrać. Sebjekritisce zwěsći předsydstwo, zo by so móhło zjawnostne dźěło wokoło spožćenja mytow polěpšić. Widźi so trěbnosć, zo zapisamy do wustawkow mytow móžnosć spěchowanskich mytow.

3. Serbskej rěčnej komisij stej w nošerstwje Maćicy. Wobě stej so po pjeć lětach znowa konstituowałoj a zdźěla womłodźiłoj. Trěbne listowanja a wopisma je předsydstwo wupisało.

4. Spočatk měrca 2014 dóńdźe naprašowanje Měšćanskeho muzeja Budyšin za naslědnikom něhdyšeje Maćicy Serbskeje. Pozadk toho su eksponaty stareho Serbskeho muzeja, kotrež buchu Maćicy z jeje zakazom 1941 sćazane a so nětko we wobstatkach muzeja chowaja. Nowa diskusija wokoło rubjeneho wuměłstwa wuskutkuje so spomožnje tež za Serbow. Předsydstwo měješe rozsudźić, hač přewza eksponaty do swójstwa Maćicy zwjazane z trajnym přewostajenjom Serbskemu muzejej w Budyšinje. Smy pak so hladajo na móžne dawkowe a zarjadniske problemy rozsudźili, zo maja eksponaty bjezposrědnje do wobsydstwa Serbskeho muzeja přeńć. Jedna so hłownje wo drastowe klanki a dźěle serbskich drastow, tola tež tajke wažne kruchi kaž wo wahu Jana Gelanskeho z 18. lětstotka ze serbskim napisom.

5. W tutym zwisku zrodźi so namjet, zo jako Maćica stajimy próstwu wo přiwzaće do towarstwa “Serbski institu z. t.”. Z tym bychmy direktnje zastupjeni byli w nošerskim towarstwje Serbskeho instituta a bychmy tam móhli skutkować na dobro instituta a serbskeje wědomosće. Smě so na to pokazać, zo pochadźeja najdrohotniše wobstatki Serbskej centralneje biblioteki a Serbskeho kulturneho archiwa z wobsydstwa Maćicy Serbskeje. Wo tutym namjeće změjemy po diskusiji wothłosować.

Towarstwowe naležnošće

1. Maćica ma tuchwilu 117 čłonow. Třo su su w zańźenym lěće wumrěli, jedyn je staroby dla wustupił a sedmjo nowi čłonojo su towarstwu přistupili.

2. Knjeni Wórša Šołćina, kotraž je w zańdźenymaj lětomaj čestnohamtsce wšelake zarjadniske dźěła za nas wukonjała, za kotrež so jej tu dźakuju, je swoje dźěło skónčiła. Za zrjadowanje towarstwowych naležnosćow smy podpisali dojednanje z Domowinskim zarjadom, hdźež přewozmje knjeni Knoblochec zaso zamołwitosć za naše naležnosće. Nadźijamy so, zo budźe bórze naša nowa internetna prezenca přistupna. We finančnych naležnosćach podpěruje nas knjez Měrćin Wirth ze Serbskeho instituta. Mjez druhim bě trěbne přestajenje kontowych čisłow a w tutym zwisku noworjadowanje wotknihowanja.

3. W nalěću 2013 dóstachmy nowu Maćičnu stwu w Serbskim domje připokazanu, kotruž sej ze Serbskim ewangelskim towarstwom dźělimoj.

4. Wěstu ćežu činja darne abonentstwa Rozhlada do wukraja. Tu wjedźechu so rozmołwy z nakładnistwom z tym zaměrom, zo by Maćica přichodnje jenož hišće jako posrědkowarka za pjenjezy a dawkowe wobkrućenja skutkowała.

5. Přichodne nadawk Maćicy budźe předźěłanje wustawkow. Wone su trochu wobćežne a druhdy nic cyle logiske. Wo tym změjemy na přichodnej Hłownej zhromadźiznje wothłosować.

Dźakuju so wšěm, kiž su přewzali nadawki za Maćicu, w Maśicy, w sekcijach, komisijach a dźěłowych skupinach abo jako jednotliwcy. Chcemy so tež dale zasadźować za šěrjenje serbskeje wědy, za zbudźenje serbskeje mysle a tak za dalše wobstaće našeho luda.

15.03.2014

Jan Malink