Co maju ludowe kupki Łemkow, Serbow a Frizow, Ladinarjow, Pomakow a Turk-Mešetow zgromadnego? Jich zastupnice a zastupniki pśisłušaju narodnym mjeńšynam, kenž njamaju daniž swójskego stata, daniž susednego stata, w kótaremž su wóni wjětšyna. Toś stoje toś te mjeńšyny pśed kradu specifiskimi a weto pódobnymi wupominanjami, což pótrjefijo wuchowanje a woplěwanje swójeje daneje kultury, rěcy a identity. Śim wažnjej jo dla togo, až se zjadnośe a pšawidłownu wuměnu pytaju – to se stawa w Źěłowem zjadnośeństwje Non-Kin-State pód kšywom Federalistiskeje unije europejskich narodnych mjeńšynow (FUEN).

Mjazy 23. a 26 aprylom 2024 se zejźo Źěłowe zjadnośeństwo Non-Kin-State k swójomu lětnemu wobradowanju – tenraz pla Łužyskich Serbow w bramborskem Lubnjowje. Na nogi se spórajo konferenca w kooperaciji z Domowinu – Zwězkom Łužyskich Serbow. Ako powědaŕka serbskego luda zasajźujo se Domowina za zachowanje a wuwijanje rěcy a kultury ako teke tradicijow Serbow.

“Smy wjelgin źěkowne, až jo se našo źěłowe zjadnośeństwo w zajźonych pěś lětach tak derje skšuśiło – a smy mógali dobre programowe dypki za šćit a dalejwuwijanje źěła narodnych mjeńšynow w Europje wuwijaś”, jo zwuraznił powědaŕ Źěłowego zjadnośeństwa Non-Kin-State, FUEN-wiceprezident Bahne Bahnsen. “Europa trjeba konsoliděrowane, derje funkcioněrujuce staty, ale naš kontinent móžo wěcej póstajaś ako jano narodone staty. Narodne mjeńšyny a stare kultury, ako Baski, Roma, Sinti abo Katalany, su njewótrjakny źěł našeje tak wjelgin wuzwigowaneje ‚jadnoty we wjeleseserakosći‘, tak Bahnsen, kenž sam póchada z rědow Pódpołnocnych Frizow. “Dla togo wjaselimy se, až móžomy našo lětosne zmakanje pla pśipóznateje a derje organizěrowaneje narodneje mjeńšyny – Serbow – pśewjasć“, jo dodał.

Pódla serbskich gósćowarjow se wobźěle na zmakanju w Lubnjowje zastaupnice a zastupniki narodnych mjeńšynow ze źaseś wšakorakich krajow: To su Pomaki z Bulgarskeje, Jeniški ze Šwajcaŕskeje, Pódwjacorne Frize z Holandskeje, Pódpołnocne a Saterfrize z Nimskeje, Ladinarje z Italskeje, Turk-Mešety z Rusojskeje a Azerbajdžana, Bretony z Francojskeje, Aromuny z Albańskeje abo Ruteny z Hungorskeje – wóni wše namakaju drogu do Dolneje Łužyce.

W běgu styridnjownych wobradowanjow změju te něźi 30 wobźělnice a wobźělniki ako teke gósći móžnosć, Łužyskich Serbow, jich rěc, organizaciju a kulturu bližej spóznaś, ale teke mjazsobu do rozgrona pśiś. Śěžyšća tych z fachowymi pśednoskami napołnjonymi źěłowymi pósejénjami su w tom lěśe strukturna změna we Łužycy ako teke tema “Turizm ako šansa za narodnu mjeńšynu”.

Pśepšosone referentki a referenty z wobłukow wědomnosći, kubłanja, kultury a politiki ako teke z branžy turizma dawaju k tomu w swójich pśednoskach wjelebocne póglědy do aktualnego wuwiśa a pśedstajaju inowatiwne projekty. Inowatiwna móc změjo teke za pśichod narodnych mjeńšynow centralny wuznam, togo jo se Bahne Bahnsen wěsty: “Pśeto teke my narodne mjeńšyny musymy se z našeju kulturu a rěcnym wuwiśim nowym technologijam, ako na pśikład wuměłskej inteligency, pśiměriś”, jo wón wuzwzignuł.

Dalšny fokus zejźenja lažy na rozpšawach krajow, w kótarychž wobźělniki wó aktualnych a relewantnych temach w swójej organizaciji rozpšawjaju. Wušej tych wšakorakich programowych dypkow pak stoj pśi tom pśecej pšašanje, kak mjeńšyny bźez maminego stata swóju danu kultury nic jano zachowaś, ale teke wuwijaś mógu.

Wótběgoju zejźenja móžośo slědowaś na social-media-kanalach FUEN.

Slězyna: Źěłowe zjadnośeństwo Non-Kin-State we FUEN

Źěłowe zjadnośeństwo Non-Kin-State jo FUEN 2017 załožyło, aby se mjeńšynam bźeze maminego stata móžnosć dała, swóje specifiske nastupnosći a wupominanja diskutěrowaś, rozwězanja namakaś a zgromadne strategije za zachowanje swójich małych rěcow a kulturow wuwijaś. Aktuelnje pśisłuša jomu 40 organizacijow ze 17 wšakorakich krajow.

Für eine Übersetzung ins Deutsche bitte die sotra.app benutzen.