Zwězkowe pśedsedaŕstwo (ZP) Domowiny jo na swójom pósejźenju pětk, 23.9., wjacor w Dolnoserbskem internaśe w Chóśebuzu napominanje wobzamknuło a wózjawiło, naraźenja za wuzwólenje serbskich zastupnikow ze Sakskeje do rady Załožby za serbski lud we wólbnej perioźe 2023-2027 až do 1. młošnego zapódaś. Wó naraźenjach rozsuźijo zwězkowe pśedsesdaŕstwo pó pśedstajenju kandidatow na zjawnem pósejźenju 25. młošnego w pótajnem wótgłosowanju. Rozpšawa wó źěłabnosći doněntejšnych załožbowych raźcow jo chórosći dla wupadnuła.

Prědny dypk dnjownego pórěda jo był rozpšawa doněntajšnego zastupnika Serbow w rozgłosowej raźe RBB, Marcusa Końcarja. Wón žycy sebje, až jo serbske telewizne wusćełanje „Łužyca ” pśecej magacin a nic źělnje montematiske. Zawěsćenje wobsajźenja źěłowych městnow w serbskem radiju jo stawne wupominanje. Glědajucy na pominanja rozpšawnistwa w interneśe jo wutwaŕ serbskeje redakcije trjebny. Serbam jo wažne, až njetrjeba Chóśebuske studijo teke pśichodnje fuzioněrowaś, ale samostatnje wóstanjo. Za cas až do 2027 buźo župa Dolna Łužyca na zakłaźe kooperaciskekogo dogrona z kšywowym zwězkom wó politiskem źěle w Bramborskej zasej rozgłosowego raźca naraźiś, kótaregož mě prezidij w nadawku ZP sćelakoju RBB až do 15.11. pósćelo.

Na dnjownem pórěźe su stojali wótlicenje góspodaŕskego plana Domowiny za 2021, informacije k aktualnym aspektam źěłabnosći zastojnstwa Domowiny a Rěčneho centruma WITAJ a pomjenjeje zastupnikow Domowiny w Póraźujucym wuběrku za pšašanja serbskegoo ludu pśi Zwězkowem ministaŕstwje za nutśikowne nastupnosći. Na naraźenje prezidija jo pówołało ZP až do kóńca wólbneje periody w lěśe 2025 ako rědowych cłonkow pśedsedarja Domowiny, Dawida Statnika, a zastupujuceju pśedsedarjowu dr. Hartmuta Leipnera a Marka Hančika, a ako zastupnikow hłownu jadnaŕku Judit Šołćinu, jadnarja Marcusa Końcarja a referentku za nastupnosći kšywowego zwězka, Madlenu di Sarnowu. Mimo togo buźotej na pśichodnem pósejźenju toś togo gremija ako zastupnika serbskeje młoźiny Maksimilian Hasacki a Tim Schmidt (wobej z Dolnjeje Łužyce) sobu statkowaś.

W ramiku aktualneje debaty jo pśedsedaŕ Domowiny, Dawid Statnik, pozicisku papjeru wó situaciji serbskich a drugich regionalnych medijow pśedpołožył (glej pśiłogu), wó kótaremž jo zwězkowe pśedsedaŕstwo žywje a źělnje kontrowersnje diskutěrowało. Pód nadpismom „Domowina serbske a regionalne casnikaŕstwo ako słup demokratiskeje towarišnosći we Łužycy pódpěrujo – wósebne wupominanje w Serbach” jo se Statnik pśi góźbje dramatiskeho bracha personala w redakcijoma dolnoserbskego canika „Nowy Casnik” a górnoserbskego wjacornika „Serbske Nowiny” jasnje wugronił: „Malsne nachwatanje tarifa za serbskich casnikarjow, kenž měritkam za toś to pówołanje w Nimskej wótpowědujo, jo nuznje trjebne.”

Domowina pšosy wósebnje głownoamtskich, ale tek cesnoamtskich, „redakcijoma z pśiźěłom informacijow z regionow hyšći wěcej pomagaś.” Rownocasnje jo pśedseydaŕ Domowiny zwěsćił, až  jo „dramatiski spad niwowa nałožowaneje pisneje rěcy zajźone lětźasatki wažna zawina bracha póžedarjow za dźěłowymi městnami, za kótarež dosć dobre aktiwne a pasiwne znajobnosći pisneje serbšćiny trjebaš” – to pśitrjefijo teke za dalšne serbske institucije. Njedosega deficitam kubłańskeho systema wótpommagaś: „Mamy se w  Serbach mjazy sobu sensibilizěrowaś, až jo rěcne wudopołnjenje tek maminorěcnym stawne wupominanje. Chwaliśbga nam za to mjaztym dosć digitalnych pomocnikow na smartfonje k dispoziciji stoj”, tak Statnik.

Serby dejali se tek sebjekritiski z tym rozestajaś, až z integraciju dalej a wěcej serbski wuknjecych „nowych powědarjow” do serbskich rěčnych rumow až doněnta klěco: „Buźomy-lic ze serbski wuknjecymi luźimi njeserbskego póchada serbski powědaś ako se wót  samego rozmějo, pśinosujomy k rozrostoju ,serbskeje kupy’ a radiusa serbskich medijow – glědajucy na recipientow a na pśichodnych nowych producentow serbskich tekstow.”

Domowina pódpěrujo tek iniciatiwu Sakskeje za zdźarženje wjeleserakosći casnikaŕstwa, kótaruž jo zwězkowa rada pśiwzała, dokulaž, tak pišo Statnik, „rowno w casu změny strukturow spóznawamy, kótary wuznam ma njewótwisne casnikaŕstwo z kritiskeju distancu a spušćobnymi informacijami wšedny źeń. Mimo rozgłosa a telewizije jo wóno njewuzbytny słup kubłaneje a za wědu łacneje towarišnosći. Demokratija trjeba na wšych rowninach transparencu, dla togo trjeba tek Łužyca profesionelne lokalne a regionalne rozpšawnistwo.”

Domowina so za serbske a regionalne nowinarstwo zasadźuje

Zwjazkowe předsydstwo (ZP) Domowiny je na swojim posedźenju pjatk, 23.9., wječor w Delnjoserbskim internaće w Choćebuzu namołwu wobzamknyło a wozjewiło, namjety za wuzwolenje serbskich zastupjerjow ze Sakskeje do rady Załožby za serbski lud we wólbnej dobje 2023-2027 hač do 1. nazymnika zapodać. Wo namjetach rozsudźi zwjazkowe předsydstwo po předstajenju kandidatow na zjawnym posedźenju 25. nazymnika w tajnym wothłosowanju. Rozprawa wo dźěławosći dotalnych załožbowych radźićelow je chorosće dla wupadnyła.

Prěni dypk dnjoweho porjada běše rozprawa dotalneho zastupjerja Serbow w rozhłosowej radźe RBB, Marcusa Końcarja. Wón sej přeje, zo je serbske telewizijne wusyłanje „Łužyca” přeco magazin a nic zdźěla monotematiske. Zaručenje wobsadźenja dźěłowych městnow w serbskim radiju je stajne wužadanje. Hladajo na naroki rozprawnistwa w interneće je wutwar serbskeje redakcije trěbny. Serbam je wažne, zo Choćebuske stejnišćo tež přichodnje fuzioněrować njetrjeba, ale samostatnje wostanje. Za čas hač do 2027 budźe župa Delnja Łužica na zakładźe kooperaciskeho zrěčenja z třěšnym zwjazkom wo politiskim dźěle w Braniborskej zaso rozhłosoweho radźićela namjetować, kotrehož mjeno prezidij w nadawku ZP sćelakej RBB hač do 15.11. pósćele.

Na dnjowym porjedźe stejachu wotličenje hospodarskeho plana Domowiny za 2021, informacije k aktualnym aspektam dźěławosće zarjada Domowiny a Rěčneho centruma WITAJ a pomjenowanje zastupjerjow Domowiny w Poradźowacym wuběrku za prašenja serbskeho ludu poboku Zwjazkoweho ministerstwa nutřkowneho. Na namjet prezidija powoła ZP hač do kónca wólbneje doby w lěće 2025 jako rjadnych čłonow předsydu Domowiny, Dawida Statnika, a městopředsydow dr. Hartmuta Leipnera a Marka Hančika, a jako naměstnikow hłownu jednaćelku Judit Šołćinu, jednaćela Marcusa Końcarja a referentku za naležnosće třěšneho zwjazka, Madlenu di Sarnowu. Nimo toho budźetaj na přichodnym posedźenju tutoho gremija jako zastupjerjej serbskeje młodźiny Maksimilian Hasacki a Tim Schmidt (wobaj z Delnjeje Łužicy) sobu skutkować.

W ramiku aktualneje debaty je předsyda Domowiny, Dawid Statnik, pozicisku papjeru wo situaciji serbskich a druhich regionalnych medijow předpołožił (hlej přiłohu), wo kotrymž zwjazkowe předsydstwo čile a zdźěla kontrowersnje diskutowaše.

Pod nadpismom „Domowina serbske a regionalne nowinarstwo jako stołp demokratiskeje towaršnosće we Łužicy podpěruje – wosebite wužadanje w Serbach” so Statnik składnostnje dramatiskeho bracha personala w redakcijomaj delnjoserbskeho časopisa „Nowy Casnik” a hornjoserbskeho wječornika „Serbske Nowiny” jasnje wupraja: „Spěšne nachwatanje tarifa za serbskich nowinarjow, kiž měritkam za tute powołanje w Němskej wotpowěduje, je nuznje trěbne.”

Domowina prosy wosebje hłownohamtskich, ale tež čestnohamtskich „redakcijomaj z přidźěłom informacijow z regionow hišće bóle poboku być.” Zdobom zwěsći předsyda Domowiny, zo je „dramatiski spad niwowa nałožowaneje spisowneje rěče zašłe lětdźesatki wažna přičina bracha požadarjow za dźěłowe městna, za kotrež dosć dobre aktiwne a pasiwne znajomosće spisowneje serbšćiny trjebaš” – to potrjechi tež dalše serbske institucije. Njedosaha, deficitam kubłanskeho systema wotpomhać: „Mamy so w  Serbach mjez sobu sensibilizować, zo je rěčne wukmanjenje tež maćernořěčnym stajne wužadanje. Bohudźak nam za to mjeztym dosć digitalnych pomocnikow na šmóratku k dispoziciji steji”, tak Statnik.

Serbja dyrbjeli so tež sebjekritisce z tym rozestajeć, zo z integraciju dale a wjac serbsce wuknjacych „noworěčnikow” do serbskich rěčnych rumow dotal klaca: „Budźemy-li ze serbsce wuknjacymi ludźimi njeserbskeho pochada samozrozumliwišo serbować, přinošujemy k rozrostej ,serbskeje kupy’ a radiusa serbskich medijow – hladajo na recipientow a na přichodnych nowych producentow serbskich tekstow.”

Domowina podpěruje tež iniciatiwu Sakskeje za zdźerženje wjelorakosće nowinarstwa, kotruž je zwjazkowa rada přiwzała, dokelž, piše Statnik, „runje w času změny strukturow spóznawamy, kotry wuznam ma njewotwisne nowinarstwo z kritiskej distancu a spušćomnymi informacijemi wšědny dźeń. Nimo rozhłosa a telewizije je wone njeparujomny stołp zdźěłaneje a zwědaweje towaršnosće. Demokratija trjeba na wšěch runinach transparencu, tohodla trjeba tež Łužica profesionelne lokalne a regionalne rozprawnistwo.”