Kodifikacija a norměrowanje hornjoserbskeje spisowneje rěče započina so z wudaćom prěnich słownikow a gramatikow w 17./18. lětstotku. Rozsudne impulsy za skrućenje spisownorěčneje normy wuchadźachu w dobje narodneho wozrodźenja ze załoženja wědomostneho towarstwa Maćicy Serbskeje 1847. Pod jeje režiju wuwi so analogiski prawopis z diakritiskimi znamješkami po słowjanskim  přikładźe. Nimo toho změni so rěč w słowjanskim duchu: Wliwy němčiny mějachu so ze zawjedźenjom słowjanskeje leksiki wutłóčić. Wotpowědne wuwiće jewi so tež w morfologiji a syntaksy.
Tola to wšo bě hišće dźěło jednotliwcow a njewobsteješe awtorizowany organ, kotryž by postajował, što ma so rěčnje jako prawe wobhladować a što nic. Wyše toho hraješe serbšćina w šulskej wučbje hač do 1945 jenož podrjadowanu rólu, tak zo njemějachu (němske) kubłanske zarjady zwjetša za trěbne, serbšćinu za wučbu krućišo norměrować. Tuž knježeše w serbskim pismowstwje zdźěla hišće njejednotnosć. 1903 bě sej Arnošt Muka tohodla žadał rěčnu reformu z krućišimi prawidłami.
Jako so po Druhej swětowej wójnje hornjo- a delnjoserbšćina jako runoprawnej rěči porno němčinje připóznaštej, přiběraše tež jeju wužiwanje w sferach zjawneje komunikacije, wosebje w kubłanju. Nowe žadanja za dale sahacej kodifikaciju spisowneje rěče wjedźechu 1948 k załoženju „Wuběrka za rjadowanje hornjoserbskeho prawopisa“ při Maćicy Serbskej. Rezultat wuběrkoweho dźěła bě publikacija Serbskeho zarjada za ludowe kubłanje Rjadowanje serbskeho prawopisa (Nowa Doba 1. 12. 1948) w jědnaće paragrafach. Wone naby 1. 1. 1949 płaćiwosće. Tehdy nastawace gramatiske a leksikografiske dźěła (Wowčerk 1951, Mitaš 1950, 1952) so na tute rjadowanja złožowachu. Po tutym wuslědku so dźěło wuběrka zastaji.
W oktobrje 1952 so při nowozałoženym Instituće za serbski ludospyt w Budyšinje prěnja Hornjoserbska rěčespytna komisija skonstituowa. K jeje nadawkam słušeše nětko nimo prawopisa wosebje leksikografija. To rěkaše, zo mějachu so nowonastawace słowniki a terminologije (Mitaš 1950, 1952, Jakubaš 1954, Pomocny terminologiski słownik 1957) na rěčnu prawosć pruwować. Tak nasta we wobłuku rěčespytneje komisije 1955 mjeńša terminologiska komisija.
Dalše wuslědki dźěła běchu wšelake doporučenja k dźělnym prašenjam hornjoserbskeho prawopisa a Rudolfa Jenčowa Ratarska terminologija (1966).
Zo by so awtorita komisije zwyšiła a zo by so jeje namjetam a doporučenjam spožčił charakter obligatoriskich postajenjow, přirjadowa so 17. 1. 1969 Hornjoserbska rěčna komisija jako gremij při zwjazkowym předsydstwje Domowiny. Předsyda komisije bu Helmut Faska. Po statutach rozrosćechu tež nadawkowe pola komisije, kotraž měješe nětko po §2 „rjadować ortoepiske, prawopisne, interpunkciske, morfologiske, leksikaliske a syntaktiske normowanje hornjoserbskeje spisowneje rěče“.
Prěni produkt noweje awtority bě Pawoła Völkelowy Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče (1970), kiž postajowaše nětko prawopisnu normu.
Z praktiskich přičin koncentrowaše so HRK na ortografiju a interpunkciju. Tak wuńdźe 1974 Pawoła Völkelowa publikacija Hornjoserbska ortografija a interpunkcija – prawidła.
W dobje mjez 1969 a 1978 wotmě so 22 posedźenjow. Tola nětko so rozsudźi, zo měła so rěčna komisija přirjadować statnej instituciji – Akademiji wědomosćow NDR. 1978 powoła jeje wiceprezident, Werner Kalweit, nowu Serbsku rěčnu komisiju (SRK). To wosebje woznamjenješe, zo měješe so nětko jedna rěčna komisija starać wo norměrowanje wobeju serbskeju spisowneju standardow. Tež rěčnokulturne nadawki so dale rozšěrichu. Wosebje dyrbješe so SRK bóle wo rěčnokubłanske prašenja starać a rěčnoporadźowarsku słužbu wukonjeć.
Na tutym zakładźe załoži so 21. 3. 1979 nowa SRK w Budyšinje. Předsydstwo so njewoleše ale bu po statutach postajene. Funkciju předsydy přewza direktor Instituta za serbski ludospyt, tehdy Měrćin Kasper. Komisija rozdźěli so do wjacorych sekcijow: do podkomisije za delnjoserbšćinu (pod nawodom Manfreda Starosty) a do sekcijow prawopis/interpunkcija resp. leksika/terminologija. Nachwilnje zarjadowa so tež dźěłowa skupina za gramatiku. Lěto po załoženju so statut a program SRK schwalištej (Rozhlad 30 (1980) 5, str. 199–200).
15. 5. 1989 so SRK rozpušći a znowa załoži, předsyda bu zaso Helmut Faska. Po kritiskim hódnoćenju dźesaćlětneje dźěławosće so nadawki SRK zaso trochu redukowachu, tak zo měješe so wona nětko wosebje na publikowanje přiručkow za nałožowanje serbšćiny, iniciěrowanje nowych slědźerskich projektow a podpěranje publikaciskich organow koncentrować.
1990/91 so nošerka rěčneje komisije, Akademija wědomosćow NDR, zlikwidowa. Na tamnym boku pak wožiwi so Maćica Serbska. 9. 4. 1994 so na hłownej zhromadźiznje Maćicy Serbskeje diskutowaše, hač móže SRK ze swojej dotalnej strukturu dale dźěłać. Hladajo na rozdźělny staw wuwića hornjo- a delnjoserbšćiny a na mnohotu rozdźělnych rěčnych problemow so wobzamkny, zo matej so dwě njewotwisnej rěčnej komisiji załožić. Za rozrisanje prašenjow, kotrež nastupaja wobě rěči, měješe so wutworić paritetiski wuběrk, wobstejacy z třoch čłonow hornjoserbskeje a třoch čłonow delnjoserbskeje komisije.
Nowa Hornjoserbska rěčna komisija (HRK) so 29. 6. 1994 w Serbskim domje z 19 wot Maćicy Serbskeje powołanymi čłonami załoži. Serbski institut přewza organizatoriske nošerstwo. Nowe předsydstwo – tehdy Helmut Jenč (předsyda) a Sonja Wölkowa (zastupowaca předsydka) – so wotnětka we formje wólbow internje wuzwoli.
Wot lěta 2001 přewodźeše HRK wobdźěłanje Prawopisneho słownika přez Tima Meškanka (wušoł 2005) z trěbnymi kodifikatoriskimi rozsudami a postara so wo aprobaciju słownika přez Sakske statne ministerstwo za kultus (zarjadniske postajenje z dnja 16. 8. 2006, wozjewjene w "Ministerialblatt des Sächsischen Staatsministeriums für Kultus und Sport", čo. 13, 22. 12. 2006.). Nowe prawopisne postajenja wozjewichu so w Serbskej šuli 2007/2, str. 41–43, kaž tež w lěće 2008 jako separatny zešiwk w Rěčnym centrumje WITAJ. Na nowowobdźěłanju prawopisnych a interpunkciskich prawidłow přez Tima Meškanka je HRK tuchwilu na podobne wašnje wobdźělena, z tym zo je pruwuje a schwali.

Literatura:
K.: Serbska rěčna komisija załožena. W: Rozhlad 29 (1979) 4, str. 152–153
Kasper, M.: Reorganizacija Serbskeje rěčneje komisije. W: Rozhlad 39 (1989) 7/8, str. 228–230
Kasper, M./Michałk, F.: Zaměry a nadawki Serbskeje rěčneje komisije. W: Rozhlad 29 (1979) 4, str. 121–128
Völkel, M.: Hajenje a wuwiwanje rěče spěchować. Serbskej rěčnej komisiji při Maćicy Serbskej. W: Serbske Nowiny 26. 07. 1994, str. 1
Žur, H.: Serbska rěčna komisija a jeje dźěławosć. W: Rozhlad 35 (1985) 1, str. 1–6