2020/2021

Rozprawa předsydstwa Maćicy Serbskeje na hłownej zhromadźiznje 2.10.2021

Powšitkownje

Wot zašłeje hłowneje zhromadźizny 26. septembra 2020 je so předsydstwo w cyłku šěsć króć zetkało, jónu w prezency, pjeć króć digitalnje. Hnydom na prěnim posedźenju dnja 2. nowembra wuzwoli so dr. Ines Kellerowa na městopředsydku; Alexander Pólk je zamołwity za financy (při čimž so dale knjez Měrćin Wirth hłownje wo wšědne dźěło stara) a dr. Annett Brězanec je protokolantka. Kóžde lěto wotměje so jedne posedźenje w Delnjej Łužicy a zwjazamy je z rozmołwu ze zamołwitymi jedneje serbskeje institucije abo serbskeho towarstwa, zo bychmy so na městnje wo aktualnej situaciji informowali. Lětsa bě planowane tajke zetkanje w Šuli za delnjoserbsku rěč a kulturu w Choćebuzu w septembrje přewjesć; bohužel dyrbjachmy je chorosće dla wotprajić (wo nowy termin so staramy).

Kaž hižo loni dyrbjachmy tež w zašłych měsacach koronapandemije dla wšelake zarjadowanja wotprajić; to měješe wosebje za dźěławosć našich sekcijow konsekwency; wjace wo tym słyšimy potom w rozprawach sekcijow. Tež za kónc apryla planowanu hłownu zhromadźiznu našeho towarstwa dyrbjachmy zaso wotprajić, dokelž su so postajenja w zadźěwanju dalšeho rozšěrjenja koronawirusa srjedź apryla přiwótřili. Někotři čłonojo su so prašeli, čehodla njezmóžni předsydstwo hłownu zhromadźiznu w ryzy digitalnej abo znajmjeńša hybridnej formje, to rěka přidatnje k prezency poskićić digitalne posedźenje. Tež lětsa je přez zakonjedawarja móžnosć data, zo smědźa towarstwa swoje hłowne zhromadźizny na hinaše wašnje přewjesć, tež hdyž tole wustawki njepředwidźa. Wothladajo wot toho, zo je naše towarstwo žiwe wot prezencnych zarjadowanjow, je so předsydstwo wědomje přećiwo digitalnej abo hybridnej hłownej zhromadźiznje wuprajiło, dokelž nam techniske wuměnjenja k tomu k dispoziciji njesteja.

W nowembru lěta 2020 wobroći so nawoda biblioteki Herderoweho instituta w Marburgu, knjez dr. Jürgen Warmbrunn, na předsydku. W tamnišim instituće wobdźěłaše so mjez 2016 a 2019 projekt ze zaměrom identifikować rubiznu we wobstatku biblioteki něhdyšeje publikaciskeje wotnožki Berlin-Dahlem, kotryž je dźensa we wobsydstwje Marburgskeje biblioteki. Při tym zwěsćichu, zo su tam tež materialije z wobsydstwa Maćicy Serbskeje, kotrež chcedźa nam rady wróćić. Annett Brězanec je sej přehlad materialijow wobhladała a zwěsćiła, zo jedna so hłownje wo dublety abo njeserbske publikacije. Přiwšěm je wotpohlad, tute materialije zaso přiwzać, štož so nadźijomnje w přichodnych měsacach zrealizuje.

Spočatk lěta wobroći so předsydstwo hromadźe ze sekciju ludowěda/muzejownistwo na hamtskeho direktora Tobiasa Hentschela w Bórkowach, w kotrymž swój protest přećiwo zastajenju financneho podźěla za Dešnjanski domizniski muzej zwurazni.

Wupisali smy lětsa zaso Maćične myta, dźěła maja so hač do kónca nowembra zapodać. Wo wuslědkach informujemy na přichodnej hłownej zhromadźiznje resp. hižo do toho w medijach.

Powołał je so lětsa nowy kuratorij Myta Ćišinskeho – nimo toho su so wudźěłali nowe wustawki; perioda čłonstwa w kuratoriju traje nětko wot 2021 so 2026; potom měli so čłonojo wuměnić. Maćica Serbska ma dale zastupjerja w kuratoriju, je to Měrana Cušcyna. Nowe je, zo dóstanje tež delnjoserbske wotdźělenje samostatneho zastupjerja resp. samostatnu zastupjerku; je to Martina Nowakojc. Předsydstwo je wobě zastupjerce prosyło, zo byštej našu čłonku, dołholětnu předsydku stawizniskeje sekcije a pomnikoweho wuběrka, Trudla Malinkowu namjetowałoj resp. tajki namjet podpěrałoj. Ćim bóle so wjeselimy, zo so kuratorij rozsudźi, Myto Ćišinskeho lětsa spožčić nic jenož Trudli Malinkowej, ale Malinkec mandźelskimaj hromadźe, mjez druhim za jeju wosebity angažement w Maćicy Serbskej. K tutej česći wupraju w mjenje wšitkich přitomnych hišće raz wjele zboža! - Wjele zboža chcu w tym zwisku tež tamnemu mandźelskemu porej wupřeć, mjenujcy Kaulfürstecom, kotrymajž so spožči spěchowanske myto Ćišinskeho.

Přez wutworjenje přidatnych dźěłowych městnow mjez druhim w Serbskim šulskim towarstwje je nas Załožba za serbski lud prosyła, zo bychmy swoju rumnosć w přizemju wotedali. Město toho dóstanjemy nowu rumnosć na 4. poschodźe w něhdyšim sekretariaće serbskeho rozhłosa, hromadźe ze Serbskim ewangelskim towarstwom (kaž hižo dotal). Čakamy tuchwilu na signal, zo je přetwar zakónčeny a zo móžemy swoje akty a knihi do noweho domicila zarumować. Městno za posedźenja předsydstwa tam hižo njebudźe, ale směmy za to wužiwać druhe rumnosće w Serbskim domje. Tam bychmy tež měli techniske wuměnjenje za hybridne posedźenja (Pětš Šurman z Choćebuza přišaltowany).

Aktualna statistika: Mamy tuchwilu 107 čłonow, mjez nimi je 14 wukrajnych. Štyrjo su w zašłym lěće zemrěli.

Wopominanja

Lětsa bě Maćica wobdźělena na třoch wopominanjach, kiž bě hromadźe z dalšimi partnerami přihotowała. Prěnje zarjadowanje wotmě so 21. apryla w Husce, hdźež wopominachmy na Michała Rostoka składnostnje jeho 200. posmjertnych narodnin. Ze stron Maćicy porěči na nutrnosći w tamnišej cyrkwi předsydka, kiž hódnoćeše dwurěčnje zasłužby Rostoka za wuwiwanje serbske přirodowědneje terminologije; na kěrchowje dopominaše Trudla Malinkowa na postajenje narowneje stele w lěće 1997 składnostnje 150. róčnicy załoženja našeho towarstwa a Měrana Cušcyna předčita swóju baseń “Mjetel”, kiž bě na česć Michała Rostoka napisała.

23. apryla přeprosy Wuchodosakski DGB do Radworja, zo bychu na Marju Grolmusec składnostnje jeje 125. posmjertnych narodnin wopominali. Jurij Łušćanski zastupowaše při tym Maćicu Serbsku a dopominaše w swojej narěči na jeje zwiski ze serbskim žiwjenjom w jeje młodych lětach.

Na hłownej zhromadźiznje “Společnosti přátel Lužic” w Serbskim seminarje w Praze dnja 5. septembra wopominaše tohorunja Jurij Łušćanski na Maćicarja Jiřija Mudru składnostnje jeho 100. posmjertnych narodnin.

11. septembra wopominachu w Zemicach-Tumicach na swojeho čestneho wobydlerja Jana Bohuwěra Mučinka, kiž bě mjez Serbami jako ludowy powědar znaty. Dopołdnja zetkachu su zastupjerjo Maćicy Serbskeje, gmejny, towarstwa pčołarjow a dalši zajimcy, zo bychu na jeho skutkowanje za wjes a za Serbow spominali. Wječor přizamknje -y so zabawny program z potomnikami Mučinka, mjez druhim přednošowaše němski awtor Thomas Gerlach, bydlacy w Radebeulu, wo žiwjenju swojeho prapradźěda. Wubranka Chróšćanskeho cyrkwinskeho chóra zanjese někotre spěwy, a wjeršk bě hudźbno-zabawny program Hartmuta Schulze-Gerlacha.

Na organizowanju wopominanjow we Łužicy bě ze stron Maćicy Jurij Łušćanski wobdźěleny. Za to chcu so na tutym městnje wutrobnje podźakować.

Maćičny jubilej 2022

Na zašłej hłownej zhromadźiznje je so wozjewiło, zo planuje Maćica składnostnje 175. róčnicy załoženja w lěće 2022 přewjesć wědomostnu konferencu w kooperaciji ze Serbskim institutom. Za to je so wutworił přihotowanski wuběrk, kiž je so wjacore razy digitalnje zetkało a prěnju papjeru, tak mjenowane “Call for papers” zestajił. W blišim času tutu papjeru wozjewimy a prosymy wo zapodawanje namjetow za přednoški. Tuta budźe na našej a institutnej internetnej stronje přistupna. Planujemy konferencu za 25./26. nowembra 2022.

Nimo wědomostneje konferency chcemy tež w kruhu našich čłonow na tutu róčnicu na hódne wašnje dopominać a wotpowědnu swjatočnosć zwjazać z hłownej zhromadźiznu. Planujemy tuž hłownu zhromadźiznu sobotu, 30. apryla 2022 zaso tu w Serbskim muzeju, najskerje trochu pozdźišo započnjemy; přizamknje so swjatočnosć z kulturnym programom a wšelakimi narěčemi  w hosćencu Burghof.

Lěto Zejlerja a Kocora

Domowina je tohorunja za lěto 2022 wuwołało jubilejne lěto, a to “Lěto Zejlerja a Kocora”. Ze stron Maćicy planujemy k tomu sympozij ze štyrjomi přednoškami, kiž budźe pjatk, 14. oktobra w Serbskim muzeju. Nimo toho přewozmjetaj zastupjerjej Maćicy swjedźenskej narěči we Łazu (15. oktobra 2022) a w Zahorju (3. decembra 2022).

Domowina

Naspomnić ma so hišće zhromadne dźěło z Domowinu wot zašłeje hłowneje zhromadźizny. Domowina bě so w zašłym lěće wobroćiła na swoje župy a čłonske towarstwa a jim posrědkowała nowe směrnicy za dźěławosć třěšneho zwjazka z próstwu wo pokiwy a komentary. W předsydstwje smy so z naćiskom směrnicow zaběrali a na to reagowali ze stejišćom (6. nowembra 2020), w kotrymž smy na někotre zasadne problemowe pola pokazali. Domowina je na zakładźe wšitkich přispomnjenjow a pokiwow směrnicy wobdźěłała a předźěłała. Hač do měrca mějachmy hišće raz składnosć, sej nowu wersiju wobhladać a komentować. Tuž je předsydstwo podało tři konkretne namjety za přewzaće do směrnicow, wot kotrychž je prezidij Domowiny jedyn přewzał.

Dnja 18.3.2021 wobdźěli so předsydka na wirtuelnym zetkanju Domowiny ze swojimi župami a čłonskimi towarstwami. Tute zetkanje słuži mjezsobnej informaciji.

W zašłych lětach je Marka Cyžowa Maćicu Serbsku w Zwjazkowym předsydstwje Domowiny zastupowała. Za to wupraju jej w mjenje předsydstwa hišće raz wutrobny dźak!

Na hłownej zhromadźiznje Domowiny 12. junija w Slepom wobdźěli so ze stron Maćicy předsydka a Dietrich Šołta. Za zwjazkowe předsydstwo kandidowaše za Maćicu Wito Bejnak, za změrcowski wuběrk dr. Annett Brězanec a za městopředsydu dr. Hartmut Leipner. Wšitcy třo buchu wuzwoleni. Zwjazkowe předsydstwo je so dotal dwójce zetkało; wuběrki so pak hakle na přichodnym posedźenju wutworja a ličimy z tym, zo Wito Bejmak budźe w jednym wuběrku sobu dźěłać. Smy so z nim dojednali na wuměnu informacijow po potrjebje.

Styki do wukraja

W lěće 2019 staj so Jurij Łušćanski a Marka Cyžowa na kongresu wšitkich Maćicow w słowakskim Martinů wobdźěliłoj. Lětsa je k tomu wušoł zběrnik wo tutym kongresu.

Na kóncu dźakuju so wšitkim čłonkam a čłonam předsydstwa kaž tež nawodam sekcijow, wuběrka a komisijow Trudli Malinkowej, Andreji Pawlikowej a Ines Kellerowej, Měrkej Šołće, Dietrichej Šołće, Soni Wölkowej a Fabianej Kaulfürstej za swěrne a wobstajne dźěło. Zašły pjatk wotmě so w Choćebuzu hłowna zhromadźizna Maśicy Serbskeje, kiž bě runočasnje wólbna, wšak dyrbjachu loni wšitko wotprajić. Ze stron Maćičneho předsydstwa wobdźěli so na njej Ines Kellerowa. Stare předsydstwo je nowe předsydstwo a tež dotalneho předsydu Pětša Šurmana su přitomni znowa wuzwolili – k tomu tež na tutym městnje wutrobnje gratulujemy (kwěćel je wón hižo dóstał).

Smy wšitcy wužadani, w tutym wosebje za towarstwowe žiwjenje ćežkim połoženju, hdźež njejsu zwučene zetkanja móžne, z angažementom dale dźěłać a snano tež nowe puće wupruwować. Tež tohodla wostanje jedyn z najwažnišich nadawkow– nic jenož předsydstwa, ale poprawom wšitkich sobustawow –, wabjenje dorosta.

dr. Anja Pohončowa, předsydka