Wustawki serbskeho wědomostneho towarstwa Maćica Serbska/Maśica Serbska

§ 1   Mjeno a sydło
(1) Towarstwo nosy mjeno Maćica Serbska, delnjoserbsce: Maśica Serbska. Wone bu 1847 załožene a 1872 do Budyskeho towarstwoweho registra zapisane. Towarstwo wjedźe tohorunja skutkowanje 1880 załoženeje delnjoserbskeje Maśicy Serbskeje dale. Maćica Serbska/Maśica Serbska je so 1990 znowa do Budyskeho towarstwoweho registra zapisała.
(2) Sydło towarstwa je Budyšin.

§ 2  Zaměr
Zaměr towarstwa je, spěchować wědomostnu zaběru ze stawiznami, rěču a kulturu serbskeho luda, starać so wo nałožowanje serbskeje wědomosće w narodnym dźěle a šěrić serbsku rěč a sorabistisku wědu. Z tym chce towarstwo narodne wědomje Serbow budźić a pozběhnyć a přećelske poćahi mjez Němcami a Serbami a słowjansku wzajomnosć sylnić. Wone chce spěchować domiznisku zwjazanosć ludźi we Łužicy. Maćica Serbska přewjedźe k tutomu zaměrej wědomostne a popularnowědomostne zarjadowanja, wudźěla slědźerske nadawki, a organizuje dalše naprawy, kiž so jej k docpěću swojich zaměrow přihódne zdadźa.

§ 3  Powšitkowna wužitnosć
Towarstwo Maćica Serbska ma jeničce powšitkownowužitne zaměry w zmysle wotrězka "Přez dawki spěchowane zaměry" dawkoweho porjada. Towarstwo skutkuje bjez swójskeho dobytka a nima žane hospodarske zaměry. Srědki towarstwa so jenož za tajke zaměry wužiwaja, kiž jeho wustawkam wotpowěduja. Žana wosoba njesmě přez wudawki, kiž su zaměram towarstwa cuze, abo přez njepoměrnje wysoke zarunanja wosobinski wužitk měć.

§ 4  Wobchodne lěto
Wobchodne lěto je protyčne lěto.

§ 5  Sobustawstwo
(1) Sobustaw towarstwa móže kóžda přirodna a juristiska wosoba być, kotraž w zmysle towarstwa skutkuje.
(2) Wo přiwzaću do towarstwa rozsudźi předsydstwo.
(3) Sobustawstwo so skónči
a) ze smjerću sobustawa,
b) přez pisomne wozjewjenje wustupa ke kóncej wobchodneho lěta, jednomu z čłonow předsydstwa zapodate,
c) při zastatkach płaćenja přinoškow na dobu, dlěšu hač dwě lěće,
d) přez wuzamknjenje z towarstwa.
(4) Sobustaw, kiž je w zasadnej měrje přećiwo zajimam towarstwa jednał, móže so přez wobzamknjenje hłowneje zhromadźizny z wjetšinu 2/3 hłosow wuzamknyć. Před wuzamknjenjom ma čłon prawo, być ertnje abo pisomnje słyšany. Rozsud wo wuzamknjenju ma so wopodstatnić a z protokolom hłowneje zhromadźizny sobustawej posrědkować.
Přećiwo rozsudej hłowneje zhromadźizny smě so w běhu 3 měsacow znapřećiwnjenje pola předsydstwa zapodać. Wo znapřećiwnjenju rozsudźi hłowna zhromadźizna.
Njewužiwa-li so prawo na znapřećiwnjenje, přijimuje čłon rozsud přichodneje hłowneje zhromadźizny.
(5) Za čestnych čłonow towarstwa smědźa so na namjet předsydstwa sobustawy wolić, kiž su sej wurjadne zasłužby wo spjelnjenje towarstwowych zaměrow dobyli. Za čestneho čłona móža so tež wosoby wolić, kiž njejsu sobustawy towarstwa, kiž pak su na wosebite wašnje serbsku rěč a kulturu spěchowali. Wólba čestnych čłonow stanje so na hłownej zhromadźiznje z wjetšinu 2/3 hłosow.

§ 6  Prawa sobustawow
(1) Sobustawy Maćicy Serbskeje maja prawo hłosowanja we wšěch naležnosćach towarstwa a aktiwne a pasiwne prawo wólbow do wšěch gremijow towarstwa.
(2) Sobustawy maja prawo, so na wědomostnej a publicistiskej dźěławosći wšěch sekcijow a delnjoserbskeho wotdźěla wobdźělić. Woni maja prawo na bjezpłatne resp. potuńšene přijimanje publikacijow towarstwa, tak daloko kaž so wone na dźěławosć sekcijow a delnjoserbskeho wotdźěla poćahuja, do kotrychž su so zapisali. Wuměnjenje za to je płaćenje přinoška w běžnym lěće.

§ 7  Organy towarstwa
Organy towarstwa su
1. hłowna zhromadźizna,
2. předsydstwo.

§ 8  Hłowna zhromadźizna
(1) Hłowna zhromadźizna wotměwa so lětnje. Wona ma so najpozdźišo štyri njedźele do toho wot předsydstwa pisomnje zwołać. Z jeje zwołanjom dyrbi so zdobom dnjowy porjad podać.
(2) Hłowna zhromadźizna ma předewšěm sćěhowace nadawki:
a) wona přijimuje rozprawu předsydstwa wo jeho dźěławosći, financnu rozprawu towarstwa a rozprawy delnjoserbskeho wotdźěla, sekcijow, komisijow a wuběrkow,
b) wona wobzamknje přinoškowy porjad,
c) wona woli předsydstwo,
d) wona woli předsydu/předsydku,
e) wona woli čestnych čłonow,
f) wona rozsudźi wo změnach wustawkow.
Jednanska rěč je zasadnje serbska.
(3) Předsydstwo dyrbi w běhu třoch měsacow nimorjadnu hłownu zhromadźiznu zwołać, hdyž je to w zajimje towarstwa abo jeli sej to znajmjeńša třećina sobustawow resp. połojca wšěch sekcijow a delnjoserbskeho wotdźěla z podaćom přičiny žada.
(4) Wo wobzamknjenjach hłowneje zhromadźizny spisa so protokol.
(5) Wobzamknjenja hłowneje zhromadźizny su płaćiwe z wjetšinu hłosow přitomnych sobustawow. Za wólbu čestnych čłonow a za změnu wustawkow je wjetšina hłosow dweju třećinow přitomnych a za rozpušćenje towarstwa wjetšina dweju třećinow wšěch zapisanych čłonow trěbna.

§ 9 Předsydstwo a předsyda
(1) Předsydstwo wobsteji z předsydy/předsydki a 6 do 9 čłonow, wolenych na hłownej zhromadźiznje.
(2) Předsyda/Předsydka a předsydstwo so wuzwolitaj  wot hłowneje zhromadźizny z wjetšinu hłosow na dobu štyrjoch lět. Wo wašnju wólbow rozsudźi hłowna zhromadźizna z wjetšinu hłosow. Doba zastojnstwa předsydy/předsydki a čłonow předsydstwa kónči so z wuswobodźenjom ze zastojnstwa abo ze złoženjom zastojnstwa.
(3) Towarstwo zastupujetaj w prawniskich naležnosćach dwaj čłonaj předsydstwa zhromadnje, z kotrejuž je jedyn pak předsyda/předsydka pak městopředsyda/městopředsydka.
(4) Předsydstwo ma nadawk, dźěławosć sekcijow a delnjoserbskeho wotdźěla koordinować a wšitke je přesahowace naležnosće towarstwa rjadować.
(5) Nawodźa sekcijow, delnjoserbskeho wotdźěla, komisijow a wuběrkow maja prawo, so na wšěch wuradźowanjach předsydstwa z poradźowacym hłosom wobdźěleć.
(6) Předsydstwo wuzwoli, deleguje abo namjetuje zastupjerjow towarstwa do fachowych a politiskich gremijow.
(7) Předsydstwo powołuje čłonow komisijow a wuběrkow Maćicy Serbskeje.

§ 10  Sekcije a delnjoserbski wotdźěl
(1) Towarstwo dźěła w sekcijach a w delnjoserbskim wotdźělu. Wo wutworjenju nowych sekcijow rozsudźi předsydstwo na namjet sobustawow. Wutworjenje wjacorych sekcijow ze samsnym polom dźěławosće njeje dowolene. Kóždy sobustaw ma prawo, so do wšěch wobstejacych sekcijow a do delnjoserbskeho wotdźěla zapisać a w nich dźěłać.
(2) Sekcije a delnjoserbski wotdźěl rjaduja swoju dźěławosć samostatnje. Wo hospodarskich a financnych naležnosćach rozsudźa předsydstwo.
(3) Sekcije a delnjoserbski wotdźěl wola swoje sekciske/wotdźělowe wjednistwo, wobstejace z 2 do 4 sobustawow, mjez nimi nawodu/nawodnicu sekcije/delnjoserbskeho wotdźěla.

 
§ 11 Komisije a wuběrki
(1) Při Maćicy Serbskej dźěłaja Hornjoserbska rěčna komisija, Delnjoserbska rěčna komisija a pomnikowy wuběrk. Wo wutworjenju dalšich komisijow a wuběrkow rozsudźa předsydstwo.
(2) Komisije a wuběrki namjetuja předsydstwu swojich čłonow k schwalenju.
(3) Komisije a wuběrki rjaduja swoju dźěławosć samostatnje a wobzamknu za sebje jednanski porjad.

§ 12  Sobustawske přinoški
Wysokosć lětneho sobustawskeho přinoška postaji so w přinoškowym porjedźe.

§ 13  Rozpušćenje towarstwa
Při rozpušćenju towarstwa abo po woteznaću powšitkowneje wužitnosće přeńdźe zamóženje Maćicy Serbskeje Domowinje – Zwjazkej Łužiskich Serbow z.t. za spěchowanje serbskeje kultury a wědomosće.

Budyšin, 29.03.2008 / 28.02.2015