Wó stawiznach Serbow jo w zjawnosći pśecej hyšći pśeliš mało znate, pśedewšym což historiske faze ako nacionalsocializm pótrjefijo. Rozpšawy casowych znankow by byli dobra srědnosć, rowno młodšu generaciju z tym zeznajobniś, rěc a kulturu pósrědniś. “Serbske blido ku dokumentaciji rozpšawow serbskich casowych znankow” jo se 6. nowembra konstituěrowało w ramiku wót Załožby za serbski lud zarědowanego rozgrona pśi kulowatem bliźe w Chóśebuzu.

Zastupnice a zastupniki serbskich a łužyskich institucijow, mjazy nimi Domowina, Serbski muzej w Chóśebuzu, Serbski institut, Centrum cłowjeskich pšawow Chóśebuz z. t., Dolnoserbski gymnazium Chóśebuz, serbska redakcija rbb a mdr ako teke nimsko-serbski seśowy zwězk łužyskich twórjecych filmow su zwěsćili, až dajo južo wjeliku licbu zapisanych a nazběranych rozpšawow casowych znankow, kenž pak su lěbda znate, widne a pśistupne. Mimo togo su zwěsćili, až we zwězkowych zběrkach k narodnym stawiznam, ako na pśikład w portalu casowych znankow Załožby doma stawiznow w Bonnje, tema Serbow respektiwnje awtochtonych mjeńšynow lěbda zstupjony jo. K “Spomnjeśeju naroda”, ako jo se zběrce spócetnje groniło, pak słušaju Serby na kuždy pad k tomu. Pśidatnje jo trjebne, tak jo pódšmarnuł kulturny referent Domowiny Clemens Škoda, až Serby teke swójske kolektiwne spomnjeśe zachowaju a spśistupnjuju. K tomu pak jo trjebna politiska wóla, aby se notne srědki k dispoziciji stajili. Trjebny by był projekt, w kótaremž se wobstatk rozpšawow casowych znankow zgromaźiś, institucije mjazy sobu zwězaś, pótrjebnosći zwěsćiś, pšawniske pšašanja wujasniś a źěry w dokumentaciji zacyniś mógali, což by slědkoju mógało wujś do takego swójskego portala rozpšawow casowych znankow a stawiznow. Glědajucy na wusoke starstwo wjele maminorěcnych, kótarychž spomnjeśa dejali se za pśiduce generacije zachowaś, jo toś ten nadawk wjelgin notny. Pśibytne su se byli wobjadne, w tom směrje trjebne kšace gótowaś, dalej w kontakśe wóstaś a se za poł lěta zasej zmakaś.

dr. Grit Lemke